Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Choroby wątroby w starszym wieku – prewencja, dieta, wskazówki

Strona główna Artykuły Choroby wątroby w starszym wieku – prewencja, dieta, wskazówki

Choroby wątroby w starszym wieku – prewencja, dieta, wskazówki

Niewłaściwe dbanie o wątrobę może doprowadzić do wielu chorób. Wątroba pełni w organizmie wiele istotnych funkcji, by zapewnić mu prawidłowe funkcjonowanie. Warto wiedzieć, co wpływa negatywnie na funkcjonowanie tego narządu, a także poznać czynniki, które mogą sprzyjać jej regeneracji. Dbanie o ten narząd powinno być priorytetem, ale niestety często jest narażana na działanie czynników, które jej szkodzą.

Spis treści

1. Funkcje wątroby

Położona jest pod przeponą, w prawym podżebrzu. Do funkcji wątroby należą: – detoksykacja, czyli zamiana pobranych z krwi różnych substancji trujących (np. Alkoholu, amoniaku) w związki nieszkodliwe, – metabolizm leków, – wytwarzanie żółci, która jest potrzebna do wchłaniania tłuszczów i może być magazynowana w pęcherzyku żółciowym, – udział w przemianie materii, – magazynowanie krwi, – regulacja stężenia glukozy we krwi, gdyż przyjmuje krew z jelit, do której zostały wchłonięte aminokwasy i cukry, – magazynowanie zapasów witamin – A, D, z grupy B, synteza i magazynowanie białek, – produkcja protrombiny i fibrynogenu, czyli substancji niezbędnych do prawidłowego krzepnięcia krwi, – produkcja heparyny, czyli czynnika rozrzedzającego krew, – udział w termoregulacji, czyli dostosowywaniu temperatury, by nie doprowadzić do przegrzania lub wychłodzenia organizmu, – udział w procesach odpornościowych – wątroba zawiera specjalne komórki (makrofagi), które odpowiadają za usuwanie szkodliwych cząstek docierających do niej wraz z krwią. Wątroba jest największym gruczołem znajdującym się w ciele człowieka. Pełni wiele funkcji istotnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Na kolejnym etapie wytwarzane są cytokiny, które biorą udział w odpowiedzi układu odpornościowego. U kobiet waży ok. 1, 3 kg a u mężczyzn – 1, 5 kg.

2. Czynniki uszkadzające wątrobę

Wątroba jest narażona na działanie czynników, które mogą mieć negatywny wpływ na jej funkcjonowanie. Do czynników uszkadzających hepatocyty (komórki wątroby) należą alkohol, leki, wirusy, toksyny.

3. <extra_id_0> Źródła <extra_id_1> <extra_id_2> Źródło:

Jego przedawkowanie prowadzi do uszkodzenia wątroby, dlatego należy go stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub informacjami podanymi na ulotce. Powszechnie stosowanym lekiem o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym jest paracetamol. Niektóre leki, podobnie jak alkohol, mogą spowodować uszkodzenie wątroby, gdyż to właśnie w niej zachodzi proces detoksykacji.

4. <extra_id_0> Przeczytaj więcej o <extra_id_1>. <extra_id_2>

W przypadku wirusowego zapalenia typu A do zakażenia dochodzi najczęściej przez skażoną wodę lub żywność. Wirusy i inne patogeny mogą prowadzić do różnych chorób wątroby, w tym wirusowego zapalenia wątroby. Profilaktycznie można wykonać szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i typu B. Wirusowym zapaleniem wątroby typu B można zarazić się u dentysty, tatuażysty czy kosmetyczki, jeżeli narzędzia nie są odpowiednio sterylizowane.

5. <extra_id_0> Źródło <extra_id_1> Źródła <extra_id_2>

Odkrojenie kawałka z widoczną zmianą nie jest dobrym pomysłem, gdyż zarodniki pleśni znajdują się już w całym produkcie. Do zachowania zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu potrzebna jest zdrowa wątroba. Toksyny, które mogą uszkadzać wątrobę, to m.in. Pleśnie czy metale ciężkie. Zjedzenie spleśniałego produktu może wywołać szybką reakcję organizmu i dolegliwości żołądkowo-jelitowe, a długofalowe spożywanie takich produktów będzie narażało wątrobę i inne narządy na uszkodzenie. Warto o nią zadbać i unikać czynników, które jej szkodzą. Jeśli na produkcie widoczna jest pleśń, należy go wyrzucić w całości.

6. Czynniki regenerujące wątrobę

Należy pamiętać, że włączenie ziół powinno być skonsultowane z lekarzem, gdyż niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z lekami i zamiast pomóc, mogą zaszkodzić. Priorytetem jest dbanie o wątrobę, by jak najlepiej spełniała swoje funkcje. Regenerację i pracę wątroby mogą wspomóc kurkuma, rokitnik, ostropest plamisty. Fitoterapia, czyli ziołolecznictwo, może być przydatna zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu chorobom wątroby.

7. Najczęstsze choroby wątroby w wieku starszym

Istnieje silny związek między nadmierną masą ciała a wystąpieniem niealkoholowego stłuszczenia wątroby, dlatego bardzo ważne jest zadbanie o prawidłową masę ciała. Najczęściej stwierdza się tę chorobę u osób między 40. A 60. Rokiem życia, ale odnotowuje się ją we wszystkich grupach wiekowych. Na występowanie niealkoholowego stłuszczenia wątroby narażone są osoby z otyłością, cukrzycą typu 2, hiperlipidemią i zespołem metabolicznym.

8. Polekowe uszkodzenie wątroby

Do uszkodzenia tego narządu może dojść u każdego niezależnie od wieku, jeśli zostanie przekroczona dawka uznana za toksyczną. Osoby starsze często mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że niektóre zioła i suplementy diety wdrożone bez konsultacji z lekarzem mogą spowodować poważne konsekwencje zdrowotne. Jej powodem mogą być zaburzenia w procesie metabolizmu leków w organizmie i nawet po przyjęciu dawki zalecanej może wystąpić takie działanie niepożądane. Najczęstszą przyczyną uszkodzenia wątroby są leki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze (w tym antybiotyki), leki psychotropowe i neurologiczne oraz leki immunomodulacyjne, a w ostatnich latach także zioła i suplementy diety. Szczególna predyspozycja do uszkodzenia wątroby przez leki obserwowana jest u osób starszych.

9. Marskość wątroby

Nahon i wsp. 2010). Nie ma możliwości, by całkowicie wyleczyć marskość wątroby, a w zaawansowanym stadium choroby konieczny jest przeszczep. W ciągu 5 lat u 20% osób z poalkoholową marskością wątroby lub po zakażeniu HCV dochodzi do rozwoju raka wątrobowokomórkowego (P. Leczenie opiera się na zindywidualizowanej farmakoterapii, wyeliminowaniu alkoholu i wprowadzeniu odpowiedniej diety. Marskość wątroby jest nieodwracalnym stanem uszkodzenia wątroby, który zagraża życiu.

10. Jak zadbać o wątrobę – wskazówki

Redukcja masy ciała większa niż 5% pozwala na zmniejszenie stłuszczenia wątroby.2. Unikać nadmiernego przyjmowania leków przeciwbólowych, suplementów diety i ziół – przyjmowanie leków, suplementów i ziół należy skonsultować z lekarzem, gdyż nieświadomie można pogorszyć stan swojego zdrowia i doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia wątroby.4. Zadbać o urozmaicony i zbilansowany jadłospis – stawiać na produkty jak najmniej przetworzone i sezonowe, które będą dostarczały do organizmu wiele cennych składników odżywczych.6. Warto skonsultować się z dietetykiem w celu ułożenia zbilansowanego planu żywieniowego dostosowanego do stanu zdrowia.7. Wprowadzić aktywność fizyczną – warto włączyć ruch do swojego życia, gdyż wpływa on korzystnie na zdrowie, także wątroby – obniża aktywność enzymów wątrobowych u osób z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. 1. Wyeliminować lub zmniejszyć spożycie alkoholu – nawet małe dawki alkoholu są toksyczne dla wątroby, a przyjmowanie go regularnie w większych ilościach może prowadzić do powstania chorób tego narządu, ale nie tylko.3. Nie jeść spleśniałych produktów – zawierają aflatoksyny, które uszkadzają wątrobę i wykazują działanie rakotwórcze.5. Unikać restrykcyjnych diet – zbyt duże restrykcje żywieniowe mogą powodować niedobory witamin i składników mineralnych. Unikać smażenia potraw – wątroba po tłustych i ciężkich potrawach będzie bardziej obciążona, dlatego warto wprowadzić do diety inne sposoby obróbki kulinarnej, jak gotowanie w wodzie, na parze, duszenie, grillowanie czy pieczenie.8. Zmiana stylu życia poprzez wprowadzenie zdrowej i zbilansowanej diety obfitującej w produkty nieprzetworzone, włączenie aktywności fizycznej dostosowanej do wieku i możliwości (np. Spacery), a także wyeliminowanie alkoholu i nienadużywanie różnego rodzaju leków i suplementów diety pozwolą lepiej funkcjonować wątrobie, a dzięki temu całemu organizmowi. Utrzymywać prawidłową masę ciała – unormowanie masy ciała jest korzystne dla zdrowia i pozwala uniknąć wielu chorób przewlekłych, w tym chorób wątroby.

Kategorie:
Zródło

Afrin R. et al., Curcumin ameliorates liver damage and progression of NASH in NASH-HCC mouse model possibly by modulating HMGB1-NF-κB translocation, „International Immunopharmacology” 2017, 44, 174–182.
Guo R. et al., Comparative assessment of phytochemical profiles, antioxidant and antiproliferative activities of sea buckthorn (Hippophae rhamnoides L.) berries, „Food Chemistry” 2017, 221, 997–1003.
Kania M., Baraniak J., Właściwości lecznicze roślin przyprawowych na przykładzie ostryżu długiego, „Postępy Fitoterapii” 2015, 16(2), 102–106.
Kargulewicz A. et al., Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – etiopatogeneza, epidemiologia, leczenie, „Nowiny Lekarskie” 2010, 79(5), 410–418.
Li S. et al., Curcumin protects against Aflatoxin B1-induced liver injury in broilers via the modulation of long non-coding RNA expression, „Ecotoxicology and Environmental Safety” 2021, 15, 208.
Maheshwari D.T. et al., Antioxidant and hepatoprotective activities of phenolic rich fraction of seabuckthorn (Hippophae rhamnoides L.) leaves, „Food and Chemical Toxicology” 2011, 49, 2422–2428.
Nahon P. et al., Hepatic iron overload and risk of hepatocellular carcinoma in cirrhosis, „Gastroentérologie Clinique et Biologique” 2010, 34, 1–7.
Różański H., Fitoterapia chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego, espz.pl/materialy/hepar.pdf (26.08.2021).
Ulanowska K. et al., Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides L.) jako źródło związków o aktywności przeciwnowotworowej i radioprotekcyjnej, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej” 2018, 72, 240–252.
Launch of OECD report on Tackling Harmful Alcohol Use, oecd.org/els/health-systems/launch-of-oecd-report-on-tackling-harmful-alcohol-use.htm (24.08.2021).
Tomasiewicz K. et al., Rekomendacje dotyczące postępowania w niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby, „Clinical and Experimental Hepatology” 2018, 4(3), 1.
Statystki na stronie parpa.pl/index.php/badania-i-informacje-statystyczne/statystyki (24.08.2021).