Szukaj
Język
Burak poprawia wydolność
Spis treści
1. Znaczenie tlenku azotu
Biologiczne działanie tlenku azotu polega na rozkurczaniu naczyń krwionośnych, hamowaniu adhezji (przylegania) i agregacji (zlepienia) płytek krwi. Ponadto chroni ścianę naczyń przez ograniczenie wpływu wolnych rodników i zapobiega utlenianiu lipidów. Dodatkowo bierze udział w regulacji funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, uczestniczy w procesach biologicznych pobudzających neurotransmitery i cykliczny GMP. Bierze udział w metabolizmie żelaza i determinuje aktywność cytotoksyczną makrofagów oraz ich zdolność do niszczenia pasożytów. W kontekście sportowców może modulować czynność mięśni szkieletowych poprzez regulację przepływu krwi, kurczliwość mięśni, homeostazę glukozy, wapnia oraz oddychanie mitochondrialne. W efekcie zmniejsza wykorzystanie tlenu, poprawia wydolność, zwiększa tolerancję wysiłku oraz opóźnia wystąpienie zmęczenia.2. Mechanizm działania
Do niedawna uważano, że jedyną drogą powstania tlenku azotu (NO) jest przemiana argininy w procesie utleniania przy udziale enzymów NOS. Obecnie wiadomo, że efektywnym sposobem zwiększenia produkcji tlenku azotu jest rozszerzenie diety o produkty bogate w azotany (NO3). Przyjmowane NO3 z bakteriami beztlenowymi znajdującymi się w jamie ustnej ulegają przemianie do azotynów (NO2). Następnie część z nich w środowisku kwaśnym żołądka zostaje zamieniona w tlenek azotu (NO) i przekierowana do krążenia ogólnego. Pozostała część wędruje do mięśni, gdzie w środowisku o niższym pH ulega redukcji z NO2 do NO. W ten sposób azotyny utrzymują biodostępność tlenku azotu w sytuacji niedotlenienia oraz zakwaszania (sytuacja pojawiająca się podczas ćwiczeń).3. Jaka ilość jest skuteczna?
Suplementacja dawką wynoszącą 5–7 mmoli (~0, 1 mmol/kg masy ciała lub 6, 4–12, 8 mg/kg) przyczynia się do wzrostu NO2 w osoczu. Taka ilość może powodować zmniejszenie ciśnienia spoczynkowego oraz obniżenie wychwytu tlenu. W efekcie zwiększa się wydolność i poprawia tolerancja wysiłku. Dawka w przeliczeniu na masę ciała wynosi: masa ciała: 70 kg – 440–870 mg, masa ciała: 90 kg – 580–1 160 mg, masa ciała: 110 kg – 730–1 450 mg. Aby dostarczyć 5–7 mmoli azotanów, należy spożyć 0, 5 litra soku z buraków. Azotany znajdziemy również w innych produktach spożywczych takich jak rukola (4 500 mg/kg), roszponka (2 500 mg/kg), szpinak (2 100 mg/kg), koper (3 000 mg/kg), sałata masłowa (1 900 mg/kg), kapusta pekińska (1 400 mg/kg), botwina (1 600 mg/kg), burak (1 500 mg/kg). Poprawę wydolności można zauważyć już po 2–6-dniowym spożyciu azotanów (>15).4. Jak długo działają azotany?
Szczyt plazmatyczny azotynów pojawia się po upływie 2–3 godzin od przyjęcia (5–6 mmoli). Utrzymuje się do 6–8 godzin, a następnie powraca do poziomu wyjściowego po upływie doby. Do podtrzymania wysokiego poziomu NO2 wymagana jest regularna suplementacja. Efekt ergogeniczny obserwuje się podczas aktywności trwającej 5–30 minut (sporty szybkościowe i siłowe). Korzystne efekty suplementacji azotanami w treningach przedłużających jak dotąd nie zostały potwierdzone. Niemniej jednak w literaturze możemy znaleźć badania, które potwierdzają poprawę wydolności w sportach przerywanych o wysokiej intensywności (piłka nożna). Wskazówka Nie myj zębów przed przyjęciem azotanów. Do procesów rozkładu związku potrzebne są bakterie beztlenowe znajdujące się w jamie ustnej.
