Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Biohacking – czy da się zaprogramować zdrowie

Strona główna Artykuły Biohacking – czy da się zaprogramować zdrowie

Biohacking – czy da się zaprogramować zdrowie

Od pewnego czasu szuka się jednak innych rozwiązań, które mogłyby poprawić funkcjonowanie w życiu codziennym, a także wspomóc produktywność. W dzisiejszych czasach pełnych stresu, obowiązków i pośpiechu coraz częściej docenia się wpływ prawidłowego stylu życia na możliwości organizmu. Jednym z takich sposobów jest biohacking, który oznacza wprowadzanie drobnych zmian mających na celu zmodyfikowanie biologii organizmu, a co za tym idzie – optymalizację zdrowia. Dla większości społeczeństwa oczywiste jest, że właściwa dieta, aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu czy umiejętność radzenia sobie z emocjami są kluczowe do utrzymania dobrostanu fizycznego i psychicznego.

Spis treści

1. <extra_id_0> Czy biohacking Polski: <extra_id_1>

Wyróżnia się 3 rodzaje biohackingu: nutrigenomikę, grinder oraz biologię zrób-to-sam (ang. Do-it-yourself biology, DIY Biology). Głównym obszarem zainteresowania jest powiązanie między sposobem żywienia a ryzykiem rozwinięcia chorób cywilizacyjnych. Wiedza ta pozwala na zmodyfikowanie sposobu żywienia i tym samym zmniejszenie ryzyka rozwoju tych chorób. Może to być wszczepienie specjalnego implantu lub przyjęcie leków mających wpływ na sprawność fizyczną i psychiczną. DIY Biology z kolei polega na rozpowszechnianiu wśród społeczeństwa wskazówek i technik z biohackingu przez specjalistów różnych dziedzin naukowych. Głównym celem biohackingu jest tzw. Przeprogramowanie organizmu, aby mógł być wydajniejszy, silniejszy i zdrowszy. Nutrigenomika to dziedzina nauki, która bada wpływ poszczególnych składników odżywczych na ekspresję genów, a co za tym idzie – na stan zdrowia. Na rynku dostępne są testy, dzięki którym można zbadać genetyczną predyspozycję do wystąpienia różnych schorzeń. Grinder biohacking polega na wykorzystaniu nowoczesnych technologii oraz substancji w celu poprawy funkcjonowania organizmu. Osoby praktykujące grinder są przeważnie ściśle związane ze środowiskiem naukowym i wierzą, że każdy fragment w ciele człowieka może zostać zmodyfikowany. Pozwala to każdemu na przeprowadzanie eksperymentów w środowisku domowym bez konieczności brania udziału w badaniach naukowych. Według zwolenników efekt jest znacznie bardziej wielopłaszczyznowy – dzięki zastosowaniu drobnych zmian można poprawić sylwetkę, relacje z najbliższymi, a nawet zwiększyć iloraz inteligencji.

2. Jak zhakować organizm poprzez dietę?

Najczęściej pojawiającym się rozwiązaniem dietetycznym jest post przerywany (ang. Intermittent fasting, IF). Wyróżnia się kilka różnych wersji tego sposobu żywienia. Głównym celem tej metody żywienia jest utrata masy ciała, która jest konsekwencją dostarczania mniejszej liczby kilokalorii bez konieczności nadmiernej koncentracji na ilości i jakości spożywanego jedzenia. Zeng i wsp. 2022). Wang i wsp. 2020). Yang i wsp. 2021). IF redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Alzheimera (M.P. Mimo że badania wskazują na wiele pozytywnych skutków stosowania postu przerywanego, nie zaleca się go każdemu. Innym rozwiązaniem proponowanym przez propagatorów biohackingu są diety eliminacyjne. Biohakerzy zachęcają również do obserwowania swojego organizmu i wyłączania z diety produktów, które powodują jakiekolwiek dolegliwości – bóle brzucha, gazy, biegunki czy nadmierne zmęczenie. Jeśli dalej będzie wiązał się z negatywnymi objawami, powinien zostać usunięty z jadłospisu na dobre. Często jest to błędnie interpretowane jako dowód na występowanie celiakii, nietolerancji glutenu czy alergii. Bardzo ważne w prawidłowym odżywianiu według biohackingu jest zadbanie o stan mikroflory jelitowej. To, co w tym przypadku jest najważniejsze, to różnorodność spożywanych produktów, dzięki czemu zwiększa się również liczba korzystnych dla zdrowia bakterii (M.L. Greenway 2016). Klinder i wsp. 2016). Lisko, G.P. Johnston 2017). Biohakerzy uważają jednak, że często powoduje poczucie niepokoju, przez co jej zbyt duża ilość utrudnia koncentrację. Badania wskazują, że połączenie tych dwóch składników wspomaga pamięć, koncentrację, zmniejsza nadpobudliwość oraz wzmacnia funkcje poznawcze (A. Inną propozycją biohakerów jest spożywanie tzw. Kawy kuloodpornej, do której dodaje się średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Oprócz prawidłowego żywienia biohacking zakłada wzbogacenie diety o suplementy. Obowiązkowym elementem w Polsce jest również całoroczne przyjmowanie witaminy D. Istnieje mnóstwo różnych zaleceń, których powinno się przestrzegać, aby móc cieszyć się pełnią energii. Polega on na stosowaniu kilkugodzinnego okna żywieniowego, poza którym nie można nic jeść. Najbardziej popularną jest poszczenie przez 16 godzin i spożywanie posiłków w przeciągu pozostałych 8. Badania pokazują, że IF redukuje prawdopodobieństwo rozwinięcia insulinooporności oraz cukrzycy typu 2 poprzez zwiększenie insulinowrażliwości oraz obniżenie stężenie glukozy na czczo (L. Innym korzystnym efektem postu przerywanego może być ograniczenie stanu zapalnego w organizmie, który jest bezpośrednią przyczyną wielu schorzeń (X. Co ciekawe, okresowy post jest również korzystny dla zdrowia sercowo-naczyniowego dzięki redukcji poziomu cholesterolu LDL oraz triglicerydów (F. Zaobserwowano, że długotrwałe stosowanie modelu żywieniowego, jakim jest post przerywany, zwiększa sekrecję neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (ang. Brain-derived neurotrophic factor, BDNF), dzięki czemu może dojść do wzrostu liczby komórek nerwowych i poprawy funkcjonowania mózgu. Mattson i wsp. 2018). Osoby z problemami z gospodarką węglowodanową, niskim ciśnieniem krwi, niedowagą, zaburzeniami odżywiania w przeszłości lub teraźniejszości, kobiety w ciąży i karmiące piersią czy starające się o dziecko nie powinny stosować tego modelu żywienia. Ich zdaniem produktami, które bezwarunkowo powinny zostać wykluczone z jadłospisu, są te wysokoprzetworzone, bogate w cukry proste i nasycone kwasy tłuszczowe, które mają bardzo szkodliwy wpływ na zdrowie. Aby upewnić się, że dany składnik jest przyczyną złego samopoczucia, należy wykluczyć go z diety na 2 tygodnie i następnie spróbować spożyć go ponownie. Warto również wspomnieć o tym, że w przypadku zastąpienia produktów zawierających gluten tymi bezglutenowymi wiele osób odczuwa poprawę samopoczucia ze względu na fakt, że produkty bezglutenowe są lekkostrawne, ponieważ zawierają małe ilości błonnika. Bezglutenowe zamienniki zazwyczaj są znacznie bardziej przetworzone i zawierają mniej substancji odżywczych, dlatego ich długotrwałe stosowanie bez wyraźnych wskazań może prowadzić do niedoborów składników mineralnych i witamin. W tym celu pomocna może okazać się probiotykoterapia, jednak nie jest ona konieczna, ponieważ bardzo często odpowiedni sposób żywienia jest wystarczający. Heiman, F.L. Równie istotne jest spożywanie dużej ilości składników bogatych w błonnik pokarmowy, zwłaszcza warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów oraz nasion roślin strączkowych (A. Kolejną świetną metodą na poprawę stanu mikrobioty jelitowej jest spożywanie fermentowanych produktów, takich jak kiszonki czy kefir, które są bogate w bardzo korzystne dla zdrowia bakterie z rodzaju Lactobacillus (D.J. Johnston, C.G. Składnikiem, który może wspomagać funkcjonowanie mózgu, jest kofeina. Jednym ze sposobów na uniknięcie tego efektu jest dodanie do napoju L-teaniny, czyli aminokwasu o działaniu psychoaktywnym. Anas Sohail i wsp. 2021). Według zwolenników taki napój powinien dodawać energii i wspomagać masę ciała, ale ta teoria nie znalazła potwierdzenia w badaniach. Najbardziej polecanym są kwasy tłuszczowe omega-3, które wykazują szereg pozytywnych właściwości – w tym zmniejszenie ryzyka rozwoju schorzeń układu krążenia czy poprawę funkcji kognitywnych. Według propagatorów biohackingu jednym z najważniejszych sposobów na poprawienie funkcjonowania organizmu jest właściwa dieta.

3. Pozażywieniowe metody programowania organizmu

Odpowiednia regeneracja poprawia pamięć i koncentrację, chroni przed infekcjami, redukuje prawdopodobieństwo rozwoju chorób psychicznych, a także pozytywnie wpływa na regulację hormonów głodu i sytości, dzięki czemu pozwala na utrzymanie optymalnej masy ciała. Aby ją osiągnąć, należy stosować kilka zasad, takich jak ograniczenie światła niebieskiego (czyli z telefonu czy telewizora) na 3 godziny przed snem, dokładne wietrzenie sypialni, unikanie używek, wyciszenie organizmu chociażby poprzez medytację albo ćwiczenia oddechowe czy spożywanie lekkostrawnego posiłku co najmniej 2 godziny przed pójściem do łóżka (A. Ważnym elementem biohackingu jest dbanie o dobrostan psychiczny. Jak wiadomo, stres jest czynnikiem negatywnie wpływającym na samopoczucie oraz stan zdrowia. Inną metodą na poprawienie zdrowia są coraz popularniejsze zimne kąpiele, przeważnie w temperaturze poniżej 15°C. Badania wskazują, że tego rodzaju zabiegi wpływają pozytywnie na układy sercowo-naczyniowy, odpornościowy i hormonalny oraz na zdrowie psychiczne. Najlepszym sposobem jest stopniowe zwiększanie czasu spędzanego w zimnej wodzie, rozpoczynając nawet od kilku sekund (B. Podstawą jest właściwa ilość i jakość snu. Biohakerzy podkreślają, że nie tylko ilość, ale również jakość snu jest kluczowa dla dobrego samopoczucia. Wichniak 2016). Zwolennicy zachęcają do praktykowania uważności i medytacji, które są świetnymi sposobami na radzenie sobie ze stresem. Nierzadko zwiększa ryzyko wystąpienia chorób i wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym w organizmie, dlatego tak istotne jest wypracowanie indywidualnych sposobów na radzenie sobie z nim. Może to być kilkuminutowy prysznic albo zanurzanie się w morzu czy jeziorze. Warto jednak zaznaczyć, że metoda ta bywa bardzo niebezpieczna i może doprowadzić nawet do nagłej śmierci w wyniku szoku termicznego, jeśli organizm nie jest dobrze przystosowany do niskich temperatur. Knechtle i wsp. 2020). To bardzo ważne zarówno dla prawidłowego i wydajnego funkcjonowania organizmu, jak i dla procesu redukcji masy ciała.

4. <extra_id_0> Czy biohacking... Polski: <extra_id_1>... <extra_id_2>

Osoby decydujące się na tę metodę wprowadzają do organizmu urządzenia czy substancje chemiczne, których wpływ na organizm jest nie do końca poznany, co może wiązać się z przykrymi konsekwencjami, np. Rozwinięciem infekcji w wyniku stanu zapalnego. Mimo że część z powyżej przedstawionych metod wiąże się z nielicznymi negatywnymi konsekwencjami, ich racjonalne stosowanie wydaje się bezpieczne. Problemem może być też DIY Biology, zachęcająca do eksperymentowania w warunkach domowych, w których nie sposób przewidzieć skutków. Inaczej jednak sprawy mają się w przypadku grinderów.

Kategorie:
Zródło

Anas Sohail A. et al., The Cognitive-Enhancing Outcomes of Caffeine and L-theanine: A Systematic Review, „Cureus” 2021, 13(12), e20828.
Angel B., Unstoppable a 90-day plan to biohack your mind and body for success, Irvine 2018, 105–109.
Barnosky A.R. et al., Intermittent fasting vs daily calorie restriction for type 2 diabetes prevention: a review of human findings, „Translational Research” 2014, 164(4), 302–311.
Heiman M.L., Greenway F.L., A healthy gastrointestinal microbiome is dependent on dietary diversity, „Molecular Metabolism” 2016, 5(5), 317–320.
Klinder A. et al., Impact of increasing fruit and vegetables and flavonoid intake on the human gut microbiota, „Food & Function” 2016, 7(4), 1788–1796.
Knechtle B. et al., Cold Water Swimming-Benefits and Risks: A Narrative Review, „International Journal of Environmental Research and Public Health” 2020, 17(23), 8984.
Lisko D.J., Johnston G.P., Johnston C.G., Effects of Dietary Yogurt on the Healthy Human Gastrointestinal (GI) Microbiome, „Microorganisms” 2017, 5(1), 6.
Mattson M.P. et al., Intermittent metabolic switching, neuroplasticity and brain health, „Nature Reviews Neurology” 2018, 19(2), 63–80.
Wang X. et al., Effects of intermittent fasting diets on plasma concentrations of inflammatory biomarkers: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, „Nutrition” 2020, 79–80, 110974.
Wichniak A., Higiena snu. Jak zadbać o zdrowy sen?, mp.pl/pacjent/psychiatria/bezsennosc/69683,higiena-snu-jak-zadbac-o-zdrowy-sen (01.06.2023).
Yang F. et al., Effect of Epidemic Intermittent Fasting on Cardiometabolic Risk Factors: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials, „Frontiers in Nutrition” 2021, 8, 669325.
Zeng L. et al., Effects of intermittent fasting on cardiometabolic risk factors in patients with metabolic syndrome: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, „Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition” 2022, 31(4), 642–659.