Szukaj
Język
Atopowe zapalenie skóry – objawy, leczenie, dieta
Spis treści
1. Czym jest atopowe zapalenie skóry
Występuje u ok. 10–30% dzieci i 1–3% osób dorosłych, częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Rozwój AZS zależy od czynników genetycznych, środowiskowych i psychologicznych. Jeśli w rodzinie rozpoznano AZS, ryzyko wystąpienia tego schorzenia u dziecka zwiększa się o 30–70%. Głównym czynnikiem psychologicznym wpływającym na wystąpienie AZS jest stres. AZS najczęściej pojawia się w dzieciństwie i przebiega z okresami remisji (uśpienia i złagodzenia objawów) i zaostrzeń. Skóra jest bardziej podatna na podrażnienia i pękanie w wyniku niedoborów naturalnych substancji natłuszczających – ceramidów, lipidów i mocznika. Atopowe zapalenie skóry jest uznawane za chorobę cywilizacyjną. Częstotliwość występowania AZS zmniejsza się wraz z wiekiem. Predyspozycje genetyczne odgrywają główną rolę w pojawieniu się i przebiegu AZS. Czynnikami środowiskowymi, które również mają wpływ na rozwój choroby, są alergeny pokarmowe, alergeny wziewne, warunki klimatyczne i zaburzenia hormonalne. Układ odpornościowy nieprawidłowo reaguje na kontakt z alergenami, a to wywołuje charakterystyczne objawy. Najbardziej charakterystycznym objawem AZS jest suchość skóry, która wynika z nieprawidłowych przemian biochemicznych zachodzących w naskórku. Jest również bardziej podatna na wnikanie alergenów, w okresie zaostrzenia choroby może być objęta permanentnym stanem zapalnym. To przewlekła zapalna choroba skóry, która może nawracać.2. Fazy atopowego zapalenia skóry
– Najczęściej zaczyna się w 3. Miesiącu życia– Pierwsze objawy to rumieniowe plamy pojawiające się najczęściej na policzkach– Świąd może wpływać na zachowanie dziecka, powodować rozdrażnienie i zmniejszenie apetytu.3. Dziecięca
– Występuje między 4. A 12. Rokiem życia– Objawami są świąd oraz zmiany skórne na zgięciach łokci i kolan oraz na twarzy– Może dochodzić do występowania zaburzeń snu i koncentracji.4. Okresu dojrzewania i wieku dorosłego
– Występuje po 12. Roku życia– Zaczerwienie skóry połączone jest ze świądem – na twarzy, szyi i górnej części klatki piersiowej– Zmiany skórne nasilają się pod wpływem stresu U 80% osób z AZS dochodzi do samoistnej remisji ok. 7 roku życia.5. Alergie pokarmowe i wziewne u osób z atopowym zapaleniem skóry
W badaniach stwierdza się podwyższone miano immunoglobulin (przeciwciał) IgE na badany czynnik. Alergenami pokarmowymi najczęściej diagnozowanymi u osób z AZS są: – białka mleka krowiego, – jaja kurze, – pszenica, – soja, – kakao, – ryby, – skorupiaki, – owoce (zwłaszcza cytrusowe), – orzechy ziemne, – barwniki, – konserwanty, – substancje wzmacniające smak i zapach. U osób z AZS mogą występować również alergie wziewne, pokarmowe i kontaktowe. Alergenami wziewnym najczęściej występującymi u osób z AZS są: – pyłki roślin, – roztocza kurzu, – zarodniki pleśni, – naskórek zwierząt. Innymi czynnikami alergicznymi w AZS są bakterie Staphylococcus aureus, Streptococcus oraz grzyby Trichophyton, Malassezia, Candida. Alergie pokarmowe występują u 15–40% osób chorych.6. Diagnostyka atopowego zapalenia skóry
Do stwierdzenia występowania AZS potrzebne jest rozpoznanie 3 większych i 3 mniejszych kryteriów (objawów) według klasyfikacji Hanifina i Rajki. Dodatni wywiad rodzinny stwierdza się u 60% pacjentów. Podstawą jest odpowiednia diagnostyka, której bardzo ważnymi elementami są wnikliwy wywiad i obraz kliniczny.7. Kryteria AZS według Hanifina i Rajki
U osób z podejrzeniem AZS zalecane jest wykonanie badania przeciwciał IgE, gdyż ich stężenie w przypadku tej choroby jest powyżej normy. Źródło: Silny W., Atopowe zapalenie skóry, Poznań 2012. Na ten moment na rynku brakuje testów swoistych dla AZS, dzięki którym można stwierdzić występowanie tego schorzenia. Dodatkowo warto wykonać testy skórne na alergeny pokarmowe i wziewne, by ustalić, co jest czynnikiem nasilającym objawy choroby.8. Zalecenia ogólne
Skóra atopowa jest bardziej narażona na wnikanie alergenów ze środowiska i wystąpienie reakcji zapalnej. AZS można leczyć różnymi sposobami w zależności od postaci i występujących objawów. W postaciach łagodnych zastosowanie odpowiednich kosmetyków będzie wystarczające. Należy unikać preparatów, które zawierają substancje zapachowe, konserwanty, alkohol i detergenty. W cięższych postaciach choroby stosowana jest farmakoterapia, np. Glikokortykosteroidy, leki przeciwhistaminowe, metotreksat, cyklosporyny, a także fototerapia. Skóra jest narządem istotnym dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Szybka diagnoza lekarska oraz wprowadzenie odpowiedniego leczenia wpłyną na poprawę jakości życia osoby chorej i pozwolą wprowadzić chorobę w stan remisji. Niezwykle istotna jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Warto jednak podkreślić, że jeśli produkty zostaną dobrane w nieodpowiedni sposób, stan skóry może znacznie się pogorszyć. Bardzo ważne jest stosowanie emolientów, czyli preparatów, które nawilżają i natłuszczają skórę. Sposób leczenia dobiera lekarz – dermatolog i alergolog. Każde naruszenie jej ciągłości może prowadzić do zakażeń lub infekcji.9. Dieta w atopowym zapaleniu skóry
Metodą leczenia i łagodzenia objawów AZS może być również odpowiednio skomponowana i zindywidualizowana dieta. Odpowiednio podjęte kroki prozdrowotne i suplementacyjne w okresie ciąży mogą być także elementem profilaktyki AZS.10. <extra_id_0> Dieta <extra_id_1> Dieta Polska: <extra_id_2> Dieta Polski
Należy robić to powoli i wprowadzać pojedyncze produkty. Jeśli matka nie ma wystarczającej ilości mleka, a dziecko znajduje się w grupie ryzyka wystąpienia AZS, zalecane jest włączenie mieszanki hipoalergicznej u dziecka, która zawiera całkowicie lub częściowo zhydrolizowane białka o mniejszym stopniu alergenności. Jeśli dziecko jest karmione piersią i występuje u niego alergia na dane produkty, należy wprowadzić dietę eliminującą alergeny u mamy. Produkt może zawierać ich śladowe ilości, a taka informacja musi być umieszczona na opakowaniu. W przeciwnym wypadku może to prowadzić do niedoborów pokarmowych. Toskiaki i wsp. 2008). Warto pamiętać nie tylko o eliminacji danego produktu z diety, ale także o wprowadzeniu pełnowartościowego zamiennika, który będzie dostarczał równoważną ilość składników odżywczych. Prawdopodobnie taka metoda może być wykorzystywana w przypadku innych alergenów pokarmowych, ale wymaga to dalszych badań. Po tym czasie można stopniowo rozpocząć wprowadzanie nowych pokarmów. Warto zacząć od małych ilości, np. Objętości odpowiadającej łyżeczce do herbaty. Dodatkowo warto prowadzić dzienniczek żywieniowy – zapisywać w nim, co zostało podane dziecku, oraz swoje obserwacje – np. Czy u dziecka wystąpiły jakieś zmiany skórne po spożyciu danego produktu. Bardzo ważne jest dokładne czytanie etykiet produktów, gdyż mogą występować w nich nietypowe alergeny. Nie należy jednak eliminować z jadłospisu większej ilości produktów potencjalnie alergizujących z wyjątkiem tych, na które występuje alergia u dziecka lub matki. Przeprowadzone badanie na grupie dzieci z AZS w wieku 3–15 lat wykazało, że zastosowanie 3-miesięcznej diety eliminującej uczulające pokarmy wpłynęło pozytywnie na stan ich skóry (U. Jeśli badania potwierdzą występowanie alergii pokarmowej, należy wykluczyć uczulające produkty z diety dziecka. Badanie przeprowadzone przez G. Du Toit i wsp. Na dzieciach z grupy wysokiego ryzyka alergii wykazało, że wczesne podanie orzeszków ziemnych może zapobiegać wystąpieniu alergii na orzeszki w przyszłości. U noworodków z grupy podwyższonego ryzyka warto przedłużyć okres karmienia piersią do minimum 6 miesięcy.11. Dieta dorosłego z AZS
Warto także wyeliminować słodkie przekąski, słodzone napoje gazowane i dania gotowe. Manam i wsp. 2014). Jeśli alergia zostanie potwierdzona w badaniu, wtedy należy wykluczyć z diety uczulające produkty. Najlepiej stosować produkty sezonowe i lokalne. U osób dorosłych z AZS występuje większe prawdopodobieństwo wystąpienia alergii na pokarmy i alergeny wziewne niż u osób zdrowych (S. Niektórzy lekarze zalecają każdej osobie z AZS wprowadzenie diety eliminacyjnej, jednak należy pamiętać o tym, że podstawą wdrożenia jadłospisu z eliminacją pokarmów jest wykonanie badań w kierunku alergii pokarmowej. Dieta osoby dorosłej z AZS powinna być oparta na produktach jak najmniej przetworzonych, bez konserwantów, barwników, substancji wzmacniających zapach i smak.12. Atopowe zapalenie skóry a nietolerancja histaminy
Histamina jest aminą biogenną, która pełni w organizmie wiele funkcji. Badanie przeprowadzone przez B.Y. Stan chłopca nie pogarszał się przez ponad 7 miesięcy. Dzieci i dorośli dotknięci AZS powinni unikać czynników, które nasilają u nich objawy (pyłki, roztocza, pokarmy, sierść zwierząt, dym papierosowy). Wdrożenie technik relaksacyjnych u osób dorosłych także może być skuteczne w zmniejszaniu nasilenia choroby. Alergie pokarmowe mogą nasilać objawy AZS, dlatego zastosowanie diety eliminacyjnej ma pozytywny wpływ na skórę i złagodzenie objawów choroby, w szczególności u osób z ciężką postacią AZS. Jedną z nich jest uczestniczenie w wywoływaniu stanu zapalnego i odczynu alergicznego. Chung i wsp. Na 6-letnim chłopcu z AZS wykazały, że dieta z niską zawartością histaminy wpłynęła na poprawę jego zdrowia. Zbilansowana dieta o niskiej zawartości histaminy może być pomocna dla pacjentów z AZS, u których występują objawy przypominające nietolerancję histaminy, ale testy w kierunku alergii pokarmowej są negatywne, a symptomy atopowego zapalenia skóry nasiliły się po spożyciu pokarmów bogatych w histaminę. Skrupulatne przestrzeganie zaleceń dotyczących pielęgnacji skóry atopowej, dietoterapia i leczenie farmakologiczne mogą wpłynąć na poprawę stanu zdrowia, samopoczucia i jakości życia. Odpowiednio podejmowane kroki mające na celu wprowadzenie choroby w stan remisji pozwalają na zmniejszenie stanów zapalnych i świądu skóry. Do nasilenia objawów AZS u części osób może przyczynić się nietolerancja histaminy.
