Szukaj
Język
Alkoreksja – poważne niebezpieczeństwo czy moda
Spis treści
1. Alkoreksja – definicja
Osoby takie mogą cierpieć z powodu zaburzeń odżywiania, uzależnienia od alkoholu bądź obu jednocześnie. Szynal i wsp. 2021). Pompili, F. Alkoreksja najczęściej dotyczy osób młodych, zwłaszcza studentów – według badań ok. 40% z nich deklaruje spożywanie alkoholu częściej niż raz na dwa tygodnie, a blisko 60% stosuje dietę redukcyjną (K. Przejawia się nie tylko restrykcjami żywieniowymi, ale także nadmiernym wykonywaniem ćwiczeń fizycznych, stosowaniem środków przeczyszczających czy wymuszaniem wymiotów (jako zachowania kompensacyjne). Alkoreksja nie jest wcale jednostką rzadką. Knight i wsp. 2017). Niektórzy naukowcy twierdzą również, że żadna z tych odpowiedzi nie jest prawidłowa, a ograniczanie spożywania posiłków przed konsumpcją alkoholu związane jest z chęcią zintensyfikowania działania tej substancji na organizm, co szczególnie dotyczy młodych osób (B.L. Vogt 2021). Alkoreksja to termin nowy – zaczął funkcjonować dopiero kilka lat temu. Alkoreksja nie jest uznawana za osobną jednostkę chorobową – obecnie klasyfikuje się ją jako anoreksję z napadami kompulsywnego jedzenia lub alkoreksję typu przeczyszczającego, choć osoby nią dotknięte ograniczają kilokalorie tylko w sytuacji poprzedzającej konsumpcję alkoholu (K. Jak pokazują wyniki badań, kobiety i mężczyźni są w takim samym stopniu narażeni na występowanie tego zaburzenia, choć to panie chętniej zgłaszają się z problemem do specjalistów (S. Laghi 2018). Szynal i wsp. 2021). W początkowym stadium zwykle zdarza się to sporadycznie, jednak wraz ze zwiększoną tolerancją na alkohol oraz wyższym poziomem uzależnienia ich nasilenie wzrasta. Jak podają badania, w samej Australii ograniczenie spożycia kilokalorii na rzecz alkoholu deklaruje ok. 62% osób (A. Jedną z największych trudności podczas diagnozowania bądź prób leczenia jest odpowiedzenie na pytanie, czy dane zachowanie związane jest bardziej z uzależnieniem czy z rozwijającym się zaburzeniem odżywiania. Griffin, K.S. Według tych badaczy jest to zachowanie przejściowe, którego nie trzeba leczyć; należy raczej uświadamiać społeczeństwu możliwe niebezpieczeństwo. Dotyczy osób, które zmniejszają liczbę przyswajanych kilokalorii z pożywieniem w celu przyjmowania ich w postaci napojów alkoholowych.2. Alkoreksja – przyczyny
Jednym z nieadaptacyjnych sposobów radzenia sobie z napięciami jest używanie alkoholu. Hill, R. Osoby predysponujące do wykształcenia alkoreksji są też zwykle nadmiernie skupione na sobie, mają niską samoocenę, czują się wyobcowane oraz wykazują tendencję do karania siebie (F. Przesadne dbanie o wygląd zewnętrzny może wiązać się z chęcią ograniczenia kaloryczności przyjmowanych posiłków, co umożliwiłoby wypicie większej liczby drinków bez obawy o zwiększenie masy ciała. Osoby odmawiające alkoholu często są postrzegane jako nudne lub niezbyt towarzyskie. Część ekspertów sugeruje również, że zaburzenia lękowe mogą zwiększać ryzyko pojawienia się alkoreksji (F. Wielu naukowców uważa jednak, że rozwój tej jednostki wiąże się z różnorodnymi czynnikami – społecznymi, genetycznymi, środowiskowymi, psychologicznymi – które krzyżują się ze sobą w jednym czasie, przez co wyodrębnienie jednego głównego powodu nie jest możliwe (A. Natomiast zachowania kompensacyjnych, takich jak prowokowanie wymiotów czy nadmierna aktywność fizyczna, związane są zwykle z poczuciem winy pojawiającym się po nadużywaniu alkoholu (K. Przyczyny alkoreksji wciąż pozostają nieznane, jednak istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą wiązać się z tym zaburzeniem. Porównywanie się do innych czy doszukiwanie się wad we własnym ciele to zachowania niezwykle popularne wśród wszystkich zaburzeń odżywiania – w tym wypadku nie jest inaczej (E.M. Ruark 2022). Laghi i wsp. 2020). Znaczący wpływ na pojawienie się alkoreksji ma również presja otoczenia, które wymaga, by zawsze wyglądać szczupło i dobrze, a przy okazji poświęcać dużo czasu na zabawę. Sprawia to, że młodzi ludzie starają się pogodzić korzystny wygląd z możliwością konsumpcji alkoholu, który zawiera dość sporo kilokalorii, a najłatwiejszym rozwiązaniem wydaje się w takiej sytuacji zmniejszenie spożycia innych pokarmów. Laghi i wsp. 2021). Purkiewicz i wsp. 2021). Szynal i wsp. 2021). Pierwszym z nich jest brak umiejętności zdrowej regulacji emocji.3. Alkoreksja – wpływ na zdrowie
Alkohol to substancja, której nadmierne spożycie jest raczej społecznie akceptowane, choć nie pozostaje neutralne dla organizmu. Wpływ alkoholu na układ nerwowy w dużej mierze zależy od jego stężenia we krwi. Jednym z czynników, który oddziałuje na stężenie alkoholu we krwi, jest ilość przyjmowanego pokarmu. Nadmierna konsumpcja alkoholu związana jest z częstszym występowaniem zachowań ryzykownych, które mogą być niebezpieczne dla życia i prowadzić do rozchwiania emocjonalnego. Ignorowanie sygnałów głodu i sytości w połączeniu z konsumpcją etanolu, który zwiększa apetyt, powodują późniejsze problemy z regulacją tych ośrodków, przez co mogą pojawiać się napady kompulsywnego jedzenia. Spożywanie etanolu na czczo zwiększa też prawdopodobieństwo poważnych uszkodzeń mózgu, wystąpienia hipoglikemii, nieprawidłowości w pracy układów krążenia i odpornościowego, zaburzeń hematologicznych oraz hormonalnych (K. Ponadto alkohol – zwłaszcza spożywany na czczo – podrażnia błonę śluzową żołądka, co w konsekwencji może prowadzić do jego zapalenia. Z tego względu jej wpływ na zdrowie jest dwukierunkowy. Na poziomie indywidualnym zbyt wysoka konsumpcja etanolu wiąże się z oddziaływaniem na mózg – prowadzi do zmniejszenia zdolności zapamiętywania i funkcji poznawczych. Im wyższy jego poziom, tym znaczniejsze upośledzenie uwagi czy czujności, a także wydłużenie czasu reakcji. Duże ograniczenia żywieniowe sprawiają więc, że etanol szybciej się wchłania, przez co negatywne skutki dla zdrowia są większe. Ograniczenie przyjmowania pokarmów oraz zachowania kompensacyjne również wiążą się z szeregiem skutków ubocznych. Trwająca długo alkoreksja prowadzi do wyniszczenia organizmu ze względu na wzmocnione działanie alkoholu i niedożywienie. Szynal i wsp. 2021). Alkoreksja łączy w sobie nie tylko restrykcje żywieniowe, ale w wielu przypadkach również nadmierną konsumpcję alkoholu.4. Alkoreksja – czy jest niebezpieczna?
Co prawda istnieje tylko jedno badanie, które wzięło pod uwagę również osoby nieco starsze, jednak udowadnia ono, że niebezpieczeństwo jest tak samo wysokie niezależnie od wieku (B.L. Vogt 2021). Jak zauważają badacze, największe prawdopodobieństwo wystąpienia tej jednostki pojawia się głównie u osób skupiających się na swojej sylwetce oraz tych stale poszukujących wrażeń. Warto jednak pamiętać, że znalezienie balansu jest możliwe i rezygnowanie ze spożywania posiłków nie jest konieczne. Rehm, K.D. Weiderpass 2020). Burton, R. Jako że jednym z czynników ryzyka jest również nieumiejętność regulacji emocji w zdrowy sposób, warto znaleźć adaptacyjne metody. Ponadto warto rozważyć zamianę napojów alkoholowych na piwa bądź wina bezalkoholowe, które nie mają niszczącego wpływu na organizm oraz nie uzależniają. Większość prac skupia się na badaniu studentów, przez co powstaje mylne skojarzenie, że jest to jedynie przejściowy etap, z którego się wyrasta. Griffin, K.S. Ze względu na brak klasyfikacji alkoreksji proces diagnostyczny i leczenie nie są usystematyzowane, przez co pacjenci zwykle nie uzyskują odpowiedniej opieki. Wciąż jednak brakuje odpowiedniego kwestionariusza umożliwiającego wykrycie takich powiązań, a znacznie ułatwiłby on pracę specjalistów. Dobrze również rozważyć poziom konsumpcji alkoholu – wiele badań pokazuje, że długoterminowe skutki jego oddziaływania na zdrowie są niezwykle szkodliwe, a jego podaż może zwiększać ryzyko wielu nowotworów (J. Shield, E. Niestety każda porcja etanolu wpływa negatywnie na organizm, dlatego im mniej go w codziennej diecie, tym lepiej (R. Sheron 2018). Pomocne mogą okazać się pisanie dziennika, rozmowy z bliskimi czy ćwiczenia relaksacyjne. Choć alkoreksja jest zwykle bagatelizowana nie tylko przez osoby nią dotknięte, ale również przez specjalistów, to ze względu na nadużywanie alkoholu oraz stosowanie restrykcji żywieniowych może mieć niezwykle szkodliwe skutki zdrowotne.
