Szukaj
Język
Alergie pokarmowe – co można zrobić, aby się przed nimi uchronić
Spis treści
1. Czym jest alergia pokarmowa – definicja, podział, objawy i przyczyny
Może to być spowodowane m.in. Nadmierną czystością i życiem w zbyt sterylnym środowisku, w którym mniejszy kontakt z pasożytami, bakteriami i grzybami sprawia, że organizm nie jest odpowiednio stymulowany i zbyt silnie reaguje na potencjalnie nieszkodliwe bodźce. Wyróżniane są dwa rodzaje alergii: IgE-zależne i IgE-niezależne. Objawy alergii IgE-zależnej zazwyczaj występują natychmiast (średnio jest to od kilku minut do maksymalnie 2 godzin) po spożyciu alergenu, nawet jeśli są to jego śladowe ilości. Nie należy mylić alergii pokarmowej z nietolerancją pokarmową, gdyż powstają one w wyniku innych mechanizmów, inaczej się objawiają i mają inny wpływ na zdrowie. Czynniki ryzyka wystąpienia alergii pokarmowej to uwarunkowania genetyczne, czynniki środowiskowe (alergen), czynniki wspomagające – zanieczyszczenie środowiska, stres, brak aktywności fizycznej, przesadna higiena, nadużywanie farmaceutyków, głównie antybiotyków, używki, wysokoprzetworzona żywność i zaburzona mikrobiota jelitowa. Reakcja immunologiczna jest nieprawidłowa i niewspółmierna do bodźca, który ją wywołał. Badanie opublikowane w czasopiśmie „New England Journal of Medicine” w 2011 r. Wykazało, że dzieci mieszkające na wsi rzadziej mają alergię (ze względu na większą bioróżnorodność organizmów i mniejsze zanieczyszczenie środowiska) w zestawieniu z dziećmi mieszkającymi w miastach. IgE (immunoglobuliny E) to klasa przeciwciał, które „walczą” z alergenem po jego wniknięciu do organizmu. W przypadku alergii opóźnionej (typu III), a dokładniej nadwrażliwości pokarmowej IgE-niezależnej, inaczej zwanej alergią utajoną, oznaki pojawiają się ze znacznym opóźnieniem – mogą wystąpić po kilku godzinach lub nawet kilku dniach od spożycia pokarmu. Nietolerancja w zestawieniu z alergią nie angażuje układu odpornościowego, a objawy pojawiają się ze strony przewodu pokarmowego niemal natychmiast po spożyciu nietolerowanego pokarmu ze względu na zahamowanie działania lub niedobór enzymów odpowiedzialnych za rozkład konkretnych składników (np. Laktozy, fruktozy, histaminy). Alergia pokarmowa to zespół objawów pojawiających się w wyniku reakcji układu odpornościowego organizmu na dany alergen – pokarm.2. Podział alergii pokarmowych
W zależności od rodzaju alergenu: – pochodzenia roślinnego, – pochodzenia zwierzęcego. Objawy alergii pokarmowej zazwyczaj pojawiają się natychmiast, są to m.in.: – objawy skórne: pokrzywka, zaczerwienienie skóry, egzema, świąd, obrzęk, atopowe zapalenie skóry; – objawy ze strony przewodu pokarmowego: bóle brzucha, wzdęcia brzucha, nudności, wymioty, biegunka, krwawienia z przewodu pokarmowego; – objawy ze strony układu oddechowego: astma oskrzelowa, przewlekły nieżyt nosa, katar, suchy kaszel, duszności; – inne objawy: migrena, zaburzenia snu, zespół chronicznego zmęczenia, wstrząs anafilaktyczny. W wyniku tak silnej reakcji alergicznej dochodzi do zablokowania dróg oddechowych, a to uniemożliwia oddychanie. Standardowo marsz zaczyna się w okresie niemowlęcym od atopowych zmian skórnych i alergii pokarmowej, które zazwyczaj zanikają w 3–5. Roku życia, a pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego – początkowo nieżyt nosa, ostatecznie astma. W zależności od stopnia objawów: – łagodne, – umiarkowane, – ciężkie (wstrząs anafilaktyczny, który może doprowadzić do śmierci). W zależności od czasu trwania objawów: – przemijające, – trwałe. W najgorszym wypadku spożycie substancji alergizującej może prowadzić nawet do śmierci, jeśli wystąpi tzw. Wstrząs anafilaktyczny. Często występuje tzw. Marsz alergiczny polegający na ustępowaniu jednych objawów i pojawianiu się kolejnych. Istotna jest profilaktyka zapobiegająca występowaniu alergii pokarmowych, wczesna diagnostyka i wprowadzenie odpowiedniego postępowania, które poprawi zarówno stan zdrowia, jak i jakość życia alergika. W zależności od rozległości reakcji: – miejscowe, – narządowo swoiste, – uogólnione.3. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia alergii pokarmowych
Czynnik genetyczny jest niemodyfikowalny, natomiast możemy mieć wpływ na czynniki środowiskowe. W Stanach Zjednoczonych i innych krajach zachodnich dzieci przed ukończeniem 18. Roku życia przechodzą ok. 10–20 kuracji antybiotykowych, a już krótka 5-dniowa terapia potrafi zniszczyć 30% mikrobów jelitowych, co zaburza równowagę. Ponadto istotną rolę w zapobieganiu alergii odgrywa większy kontakt z czynnikami potencjalnie zakaźnymi (brak nadmiernej czystości), np. Niższą zachorowalność na alergie wykazują dzieci z rodzin wielodzietnych, mieszkające na wsi, mające kontakt ze zwierzętami i chodzące do żłobka. Badania przeprowadzone przez Furuhjelm C. I wsp. Wykazały, że podawanie ryb niemowlętom sprzyja rozwojowi tolerancji immunologicznej i redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia alergii. Najprawdopodobniej jest to spowodowane tym, że mleko kobiece w zestawieniu z mlekiem krowim nie zawiera jednej frakcji kazeiny i β-laktoglobuliny. U dzieci karmionych naturalnie znacznie rzadziej występują choroby alergiczne. Układ odpornościowy jest ważnym składnikiem prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Jeśli zaś jest inaczej, w organizmie może powodować przewlekły stan zapalny i prowadzić do wystąpienia alergii. Jeśli oboje rodzice są alergikami, to prawdopodobieństwo wystąpienia alergii u dziecka może wynieść nawet 60%. W największym stopniu do zwiększonej zachorowalności na alergię przyczyniają się: – zanieczyszczenie powietrza, np. Spalinami samochodowymi – wzrost stężenia IgE, które „walczą” z alergenem, – dym papierosowy, np. U dzieci jako biernych palaczy – wzrost stężenia IgE, – utwardzone tłuszcze roślinne w diecie, np. Nadmierna ilość kwasów tłuszczowych z grupy omega-6 wpływa na rozwój alergii, – leki, np. Kuracje antybiotykowe stosowane w dzieciństwie i hormony płciowe stosowane w okresie ciąży. Część korzystnych bakterii po odstawieniu leku odrodzi się, natomiast część może zostać uśpiona nawet na 2 lata. Ważna jest również odpowiednia podaż kwasów tłuszczowych z grupy omega-3 (zawartych m.in. W rybach, oleju lnianym i oleju rzepakowym) zarówno w ciąży, jak i w pierwszych 3 latach życia dziecka, gdyż zmniejsza to ryzyko wystąpienia alergii. Natomiast zbyt wczesna ekspozycja dziecka na białko inne niż mleka kobiecego może prowadzić do atopii i chorób alergicznych. Zgodnie z zaleceniami mleko krowie nie powinno być wprowadzane do diety dziecka przed ukończeniem 1. Roku życia. Eliminacja lub zbyt późne wprowadzanie potencjalnych alergenów pokarmowych nie wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia alergii zarówno u dzieci zdrowych, jak i u dzieci z rodzin, w których występują alergie. Reakcja immunologiczna jest prawidłową reakcją organizmu na bodźce stresowe – infekcję, choroby, urazy, pod warunkiem, że jest kontrolowana i adekwatna do bodźców. Ryzyko wystąpienia alergii jest znacznie wyższe u osób z obciążeniem rodzinnym.4. <extra_id_0> Leczenie Polski: <extra_id_1> English: <extra_id_2> English:
Badania przeprowadzone przez Wahna U. I wsp. Wykazały, że alergia na te produkty częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet, a także częściej u osób dorosłych niż u dzieci. Eliminacja alergenów pokarmowych jest najważniejszą metodą zapobiegania reakcjom alergicznym. Pojawiają się doniesienia, m.in. W publikacji Bouchauda G. I wsp., o korzystnym wpływie prebiotyków stosowanych przez kobiety w ciąży i karmiące piersią na zmniejszenie ryzyka wystąpienia alergii u potomstwa. Zastosowanie odpowiednio dobranych probiotyków (jedno- i wieloszczepowych) redukuje prawdopodobieństwo rozwoju dysbiozy jelitowej, a w konsekwencji także alergii i nadwrażliwości pokarmowych. Każdy pokarm może być przyczyną alergii, jednak za większość odpowiada tzw. Wielka ósemka, do której zalicza się: – mleko krowie, – jaja kurze, – orzechy (np. Laskowe, włoskie, migdały, kasztany), – orzeszki ziemne, – pszenicę, – ryby, – skorupiaki i owoce morza, – soję. Jest to alergia, która w przeciwieństwie do alergii na jaja kurze, mleko, soję i pszenicę w większości przypadków nie ustępuje z wiekiem. Poza zastosowaniem diety eliminacyjnej ważne są unikanie stresu, alkoholu, zakażeń, leków, m.in. Antybiotyków, niesteroidowych leków przeciwzapalnych i opioidowych, oraz zmiana stylu życia. W leczeniu alergii i nadwrażliwości pokarmowych ważną rolę odgrywa naprawa uszkodzeń bariery jelitowej, tak by przenikały przez nią jedynie niezbędne składniki. Warto pamiętać, że jeśli wystąpi wstrząs anafilaktyczny, należy szybko podać adrenalinę w zewnętrzną część uda. W przypadku alergii na orzechy, ryby i owoce morza często może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, który bezpośrednio zagraża zdrowiu i życiu alergika.5. Diety eliminacyjne w walce z alergiami pokarmowymi
W przypadku alergii IgE-zależnych najczęściej wykonywane są testy skórne lub badania przeciwciał IgE z krwi. Należy jednak podkreślić, że decyzję o zasadności usunięcia z diety konkretnych składników powinien zawsze podejmować lekarz. W przypadku alergii IgE-zależnej konieczne jest wykluczenie produktów alergizujących, a także zawierających śladowe ilości alergenu. W przypadku alergii na pyłki roślin może wystąpić reakcja krzyżowa z alergenem pokarmowym (np. W trakcie pylenia brzozy osoby z alergią na ten pyłek nie powinny spożywać jabłek, gruszek, kiwi, marchwi, selera). Z większości nadwrażliwości można się wyleczyć, przede wszystkim w wyniku odbudowy szczelności jelit. Podstawą jest każdorazowe zapoznanie się z informacją o potencjalnych alergenach na etykietach produktów. Właściwa diagnostyka alergii pokarmowej jest podstawą, by wprowadzić odpowiednio skomponowaną dietę, która jest elementem leczenia. Podstawą leczenia alergii pokarmowych w zależności od jej typu (IgE-zależna czy IgE-niezależna) są dieta eliminacyjna lub dieta eliminacyjno-rotacyjna, celowana probiotykoterapia, zmiana stylu życia, nawyków żywieniowych oraz wprowadzenie aktywności fizycznej. Bez konsultacji ze specjalistą alergologiem nie powinno się samodzielnie eliminować z diety żadnych składników, gdyż może to spowodować wtórną nietolerancję pokarmową. W większości przypadków eliminuje się je na całe życie, zwłaszcza jeśli alergia pojawiła się w wieku dorosłym. W przypadku nadwrażliwości IgE-niezależnej wskazane jest zastosowanie diety eliminacyjno-rotacyjnej, czyli czasowej eliminacji alergizujących produktów (nie ma konieczność eliminacji śladowych ilości). Osoby dotknięte alergiami pokarmowymi muszą bardzo uważnie komponować swoje posiłki w oparciu o produkty, które nie posiadają alergenów wywołujących u nich objawy. Przestrzeganie zaleceń wpłynie na poprawę stanu zdrowia i samopoczucia. Poprawia stan zdrowia i jakość życia alergika.
