Szukaj
Język
Wegetarianizm - jego znaczenie, odmiany i podstawowe informacje
Spis treści
1. Jak wygląda dieta bez mięsa?
Wegetarianizm jest sposobem żywieniowym, który unika spożywania produktów mięsnych. Nazwa ta pochodzi od dwóch łacińskich słów: "vegetabilis" (roślinny) oraz "vegetare" (rosnąć, dojrzewać, kwitnąć). Jednak aby zapewnić sobie odpowiednie żywienie, nie wystarczy tylko unikać produktów mięsnych - należy częściej wybierać produkty zawierające podobną ilość mikro- i makroelementów do mięsa.2. Piramida odżywiania pozbawiona mięsa
Dla wegetarian została opracowana piramida żywieniowa, która ma na celu ułatwienie odpowiedniego odżywiania bez udziału mięsa. Ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu oraz spożywanie odpowiednich ilości warzyw, owoców, zbóż, produktów bogatych w białko, takich jak rośliny strączkowe, a także olejów, orzechów, nasion oraz, w zależności od typu wegetarianizmu, produktów mlecznych i jaj. Nie ma jednak uniwersalnej piramidy żywieniowej, która byłaby doskonała dla wszystkich. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze i ich zalecane ilości w diecie zależą od parametrów antropometrycznych, płci i aktywności fizycznej danej osoby.3. Rodzaje diety bezmięsnej
Wegetarianizm reprezentuje wyjątkowy sposób odżywiania, którego głównym fundamentem jest unikanie konsumpcji produktów zwierzęcych, takich jak wołowina, drób, dzikie zwierzęta i ryby. Wielkim błędem jest postrzeganie wegetarianizmu jako jednej, niezmiennej formy diety. W rzeczywistości istnieje kilka odmian diety wegetariańskiej, które różnią się wzajemnie w mniejszym lub większym stopniu, a poniżej znajdują się kilka z nich:4. Wegetarianizm w najbardziej skrajnej formie
Wykazuje najwyższy poziom eliminacji produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nie tylko mięsa, ale również takich produktów jak mleko, ser lub jaja. Osoby, które wybrały tę dietę, również nie spożywają leków opartych na tkankach zwierzęcych ani miodu, ponieważ jest on produkowany przez owady.5. Witarianizm, zwany także jako roślinożerność surowa, jest dieta pozwalającą na spożywanie wyłącznie owoców i warzyw w ich naturalnej, nieskanalizowanej postaci.
Jest to bardzo restrykcyjna wersja diety wegetariańskiej, która bardzo często prowadzi do wielu niedoborów odżywczych.6. Owocorolnictwo
Jedynie spożywanie owoców jest dozwolone, nawet warzywa są wyłączone z diety. Przestrzeganie tej postaci wegetarianizmu jest prawie niemożliwe w naszej strefie klimatycznej, głównie z powodu krótkiego okresu kwitnienia i dojrzewania owoców.7. Wariant wegetarianizmu z jajami
– stanowi odmianę wegetarianizmu, polegającą na dołączeniu jaj do diety, obok warzyw i owoców. W tej formule odżywiania spożywanie jajek jest znacznie bardziej rozpowszechnione. Mimo to, nie istnieje pozytywna korelacja między spożywaniem jaj a wzrostem poziomu cholesterolu we krwi.8. Mlekowegetarianizm
Mlekowegetarianizm umożliwia spożywanie owoców, warzyw oraz produktów mlecznych, przy jednoczesnym całkowitym eliminowaniu jajek, mięs, ryb oraz miodu.9. Mleczno-jajeczny styl wegetariański
jest to styl wegetariański, który obejmuje spożywanie jajek i produktów mlecznych. Przyjmuje się, że przestrzeganie tego rodzaju wegetarianizmu może potencjalnie zapewnić znaczące możliwości dostarczenia organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.10. Niezupełny wegetarianizm
Uważany za najłagodniejszy rodzaj wegetarianizmu. Pozwala na sporadyczne spożywanie mięsa drobiowego oraz ryb, owoców morza, jaj, produktów mlecznych, warzyw i owoców. Ten rodzaj wegetarianizmu, który umożliwia spożywanie produktów z wszystkich grup żywnościowych, charakteryzuje się nieznacznym ryzykiem wystąpienia niedoborów odżywczych.11. – wegetarianizm obejmujący spożywanie ryb
– dieta oparta głównie na produktach roślinnych, choć możliwe jest okresowe spożycie ryb. Wysoka ilość spożywanych ryb w diecie wegetarian, którzy jedzą też ryby, prowadzi do znaczącej zawartości kwasów tłuszczowych omega-3.12. Przyczyny przyjęcia diety wegetariańskiej
Istnieje szereg podstawowych powodów, dla których ludzie podejmują decyzję o przyjęciu diety wegetariańskiej, w tym: - ekologia - uważa się, że intensywne chów zwierząt gospodarskich prowadzi do znacznego wykorzystania energii, wody, ziemi i innych zasobów, - ekonomia - ludzie wierzą, że jeśli cała produkcja roślinna zostanie wykorzystana do celów żywieniowych człowieka, nie będzie konieczności spożywania mięsa, - religia, - etyka, - humanitaryzm - wykazując współczucie i litość w stosunku do zwierząt, - moralność - zwierzęta traktowane są jako równe ludziom i mają więc takie samo prawo do życia jak ludzie, - filozofia, - zdrowie - istnieją dowody na to, że osoby stosujące dietę wegetariańską rzadziej chorują na choroby cywilizacyjne.13. Najbardziej istotne informacje
Największym wyzwaniem w prawidłowo zrównoważonej diecie wegetariańskiej jest uniknięcie niedoborów żywieniowych. Wegetarianie powinni bezwzględnie przestrzegać zasad odpowiedniego odżywiania. Duża uwaga powinna być poświęcona spożywanym białkom. Należy odpowiednio łączyć białka roślinne oraz uzupełniać niedobory niezbędnych aminokwasów egzogennych w celu uzyskania ich najwyższej wartości biologicznej. W przypadku niemożności pokrycia zapotrzebowania na najważniejsze witaminy i składniki mineralne zaleca się wzbogacenie diety o suplementację witaminą D, witaminami z grupy B (przede wszystkim B12) oraz w niektórych przypadkach wapniem i żelazem. Dostarczanie żelaza w tej diecie jest zazwyczaj obfite, jednak chodzi tu o słabo przyswajalne żelazo niehemowe. Warto więc produkty będące źródłem żelaza łączyć z produktami zawierającymi witaminę C, ponieważ zwiększa ona jego przyswajalność. U osób spożywających mleko i produkty mleczne ryzyko niedoborów wapnia jest niewielkie. W przypadku stosowania diety wykluczającej te produkty warto spożywać większe ilości zielonych warzyw liściastych oraz wysoko zmineralizowanej wody bogatej w dobrze przyswajalny wapń. Produkty zbożowe należy łączyć z mlekiem, jajami oraz nasionami roślin strączkowych, wówczas zawartość aminokwasów powinna być odpowiednia. Podczas stosowania wszystkich odmian diet wegetariańskich zaleca się również spożywanie jak najmniej przetworzonych potraw, powinny być one świeżo przygotowywane, bezpośrednio przed spożyciem. Warto również zwrócić uwagę na urozmaicanie dań, wówczas dieta będzie smaczniejsza i mniej monotonna.14. Wegetarianizm i redukcja wagi
Należy podkreślić, że ani dieta wegetariańska, ani wegańska nie są typową dietą służącą do utraty wagi, ale to nie znaczy, że nie można schudnąć podczas stosowania takiej diety. Kardynalną zasadą redukcyjnej diety wegetariańskiej jest eliminacja wszystkich produktów o wysokim stopniu przetwarzania, będących źródłem pustych kalorii. Ważne jest także zapewnienie odpowiedniej ilości płynów organizmowi. Jeśli będziemy wystarczająco wytrwali i będziemy przestrzegać zasad wegetariańskiego modelu odżywiania, nie powinniśmy długo czekać na zadowalające rezultaty.
