Szukaj
Język
Święta odżywcze – znaczenie kuchni tradycyjnej i jak uniknąć szkody
Spis treści
1. Istotność kuchni tradycyjnej
Jedzenie odgrywa kluczową rolę w życiu wielu osób. Dla niektórych jest to źródło radości, dla innych sposób na uwolnienie emocji lub uczczenie osiągnięcia. Nie należy zapominać, że to, co jemy, jest też istotne. Często jedzenie jest wyrazem naszych poglądów lub przekonań. Ponadto jedzenie może wywoływać rozmaite uczucia, począwszy od przyjemności po wstręt. Niektóre potrawy są dobrze związane, inne nieco mniej. Różne rodzaje dań są także charakterystyczne dla regionu lub kraju. Smak jedzenia może przywołać wspomnienie domu rodzinnego lub lat młodości. Zgodnie z artykułem z 2015 r., kuchnia tradycyjna opiera się na wierzeniach, ideach, historii i wartościach religijnych. Jest to głęboko zakorzenione w naszej kulturze. Przykładowo, polska tradycja kulinararna obejmuje 12 wigilijnych potraw o postnym charakterze. W celu przygotowania się do Bożego Narodzenia Kościół zachęca do powściągliwości od pokarmów mięsnych, a 12 potraw przygotowuje się z produktów rolnych. Każdy ze składników ma swój symboliczny sens, np. mak gwarantuje bogactwo. Badania z 2015 r. wskazują, że wiedza na temat potraw wielkanocnych i bożonarodzeniowych jest wysoka, co świadczy o silnym przywiązaniu do polskiej tradycji. Respondenci nie mieli problemu ze wskazaniem najbardziej charakterystycznych dań i ich symbolicznego znaczenia. Ogólnie rzecz biorąc, kuchnia tradycyjna ma ogromne znaczenie i nie tylko powiela schematy, ale jest wyrazem głębszych przekonań, które mają swe podstawy w religii i historii.2. Przyczyny zmiany sposobu odżywiania
Wprowadzenie nowych potraw może być związane z podniesieniem świadomości w kwestii odżywiania, zamiarem eksperymentowania i poznania nowych smaków lub pojawieniem się chorób związanych z dietą, takich jak cukrzyca typu 2. Niezależnie od powodu, ważne jest zachowanie zdrowego rozsądku i stopniowe wprowadzanie zmian. Jeśli przyczyną eksperymentów kulinarnych jest choroba, warto skonsultować się z ekspertami w tej dziedzinie. Nie zawsze to, co znajduje się na stronie internetowej osoby znanej, jest dla nas korzystne. Po pierwsze, w zależności od choroby, należy unikać produktów, które są najbardziej szkodliwe. Po drugie, należy szukać zdrowszych alternatyw dla tego, co jest najbardziej lubiane. Przykładem może być słodki jogurt, który można zastąpić naturalnym jogurtem, świeżymi owocami i np. syropem daktylowym lub miodem. Po trzecie, łatwiej jest wprowadzać zmiany w parze. Wzajemne motywowanie może przynieść spektakularne rezultaty. Po czwarte, nie wolno się poddawać! Każdemu zdarzają się momenty słabości, ale najważniejsze są upór i dążenie do celu. Okres, który może być trudny dla tych, którzy chcą schudnąć lub prowadzą specyficzną dietę, są święta. W tym czasie przygotowuje się duże ilości jedzenia, które nie zawsze jest zdrowe. Można to zmienić poprzez zastosowanie zdrowszych alternatyw w tradycyjnych potrawach. Choć wydaje się to trudne, wcale tak nie jest!3. Dietetyczne święta
Na wstępie warto zaznaczyć, że okres świąteczny dla wielu osób to czas niezwykle wymagający. Gospodarze chcą pokazać się z jak najlepszej strony, dbają o porządek w domu, piękny wystrój w ogrodzie oraz dania, które będą zachwalane nawet przez najbardziej wymagających gości. Wszystko to wywołuje nadmierne podenerwowanie oraz pośpiech. Taka atmosfera z pewnością nie sprzyja eksperymentom w kuchni. Dlatego jeżeli chcemy zaserwować zdrowsze dania, warto je wcześniej przetestować. Menu, zwłaszcza świąteczne, powinno uwzględniać preferencje żywieniowe każdego z uczestników wspólnego biesiadowania. Błędem jest wykluczanie określonych produktów czy potraw tylko dlatego, że są uważane za niezdrowe. Przykładem może być białe pieczywo. Jak najbardziej zastępowanie go pełnoziarnistym odpowiednikiem jest dobrym rozwiązaniem, ale nie w każdym przypadku. Osoby ze schorzeniami układu pokarmowego mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu produktów z dużą ilością błonnika. Podczas przygotowywania jadłospisu na święta najwłaściwszym podejściem jest dawanie wyboru i postawienie koszyczka zarówno z białym, jak i ciemnym pieczywem. Takie rozwiązanie zagwarantuje, że każda osoba poczuje się rozpieszczona. Nie ma nic gorszego niż przekonywanie do swoich poglądów na siłę! Zanim zostanie podjęta decyzja, jakie potrawy zagoszczą na świątecznym stole, warto pamiętać, że na niektóre czeka się cały rok. Nie zawsze wprowadzanie na siłę nowych dań będzie dobrze odebrane. Pamiętajmy, że zmiany składników na bardziej wartościowe mogą pociągnąć za sobą zmianę smaku czy tekstury. Osoby przywiązane do tradycji mogą mieć problem z delektowaniem się uszkami przygotowanymi w 100% z mąki pełnoziarnistej. Trzeba wiedzieć, że do pewnych smaków trzeba się przyzwyczaić, i niekoniecznie wieczór wigilijny jest na to dobrym momentem. Dlatego też każda modyfikacja powinna zostać dobrze przemyślana. Warto także skonsultować się z najbliższymi. W końcu każdy powinien czerpać radość z tego czasu.4. Zdrowe święta w praktyce - Zrównoważone postępowanie z kulinarnymi tradycjami
Podjęcie decyzji o modyfikacji tradycyjnych potraw stanowi wyzwanie, i nie każdy jest w stanie podołać temu zadaniu. Najpierw warto unikać smażenia w głębokim tłuszczu, w tym także ryb, gdyż ta metoda przygotowywania może zwiększać ryzyko wystąpienia raka prostaty. Jednak, patrząc z perspektywy zdrowia, warto wprowadzić cenne zmiany. Tego typu posiłki dostarczają dużej ilości kalorii i mogą prowadzić do wrażenia ciężkości. Badanie z 2013 roku wykazało, że potrawy smażone w głębokim tłuszczu, w tym także ryby, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia raka prostaty. Dwa lata później wyciągnięto ciekawy wniosek, że ta metoda przygotowywania potraw zwiększa ilość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w powietrzu, będących zagrożeniem dla zdrowia. Są one uważane za silne czynniki mutagenne i rakotwórcze. Zamiast smażonego karpia w panierce można przygotować jego wersję pieczoną. Kolejną opcją jest łączenie produktów tradycyjnych ze zdrowszymi. Oznacza to, że jeśli robimy sos do sałatki, warto majonez wymieszać z jogurtem naturalnym, a do ciasta na uszka część mąki pszennej zastąpić np. mąką orkiszową typu 700. Różnica w smaku będzie minimalna, a korzyści dla (i tak nadmiernie wykorzystywanego w czasie świątecznym) układu pokarmowego znaczne.5. Święta bez ograniczeń
W trakcie okresu świątecznego warto pamiętać o jeszcze dwóch znaczących aspektach. Pierwszym z nich jest umiarkowanie. Nawet najzdrowsze potrawy konsumowane w ogromnych porcjach mogą przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia lub pojawienia się nadmiarowych kilogramów. Warto skoncentrować się na jednej, średniej wielkości porcji sernika i czerpać przyjemność z jego smaku. Dietetycy zachęcają do wolnego spożywania posiłków, co pozwala sygnałowi z żołądka dotrzeć do mózgu i poinformować, że organizm jest już najedzony. Dzięki temu można uniknąć nieprzyjemnego odczucia przejedzenia. Podawanie wody lub innych zdrowych napojów (soków, herbat) również może pomóc w przyspieszeniu metabolizmu. Drugim ważnym aspektem jest aktywność fizyczna. Święta nie sprzyjają ciężkim treningom czy uprawianiu sportów wyczynowych. Jest to czas na odpoczynek i relaks. Po obfitym obiedzie lub śniadaniu warto jednak znaleźć siłę woli i wybrać się na spacer. Poprawi to samopoczucie oraz przyśpieszy metabolizm. Należy jednak pamiętać, że spacer powinien odbywać się w szybkim tempie i trwać około 30-40 minut.6. Rady świąteczne
Aby okres świąt nie zakończył się uczuciem winy oraz nadmiarem kilogramów, warto zwrócić uwagę na kilka sugestii: wybieraj produkty obfitujące w błonnik, przekonaj bliskich do wspólnej przechadzki lub zabawy z kulkami śniegu, unikaj nieustannego przesiadywania przy obfitej uczcie, dbaj o właściwe uwodnienie, zachowaj umiar, zamiast częstego dopingowania się kawałkami ciasta, częściej sięgaj po owoce.7. Wnioski
Skracając, jeśli dbamy o nasze zdrowie (oraz naszych bliskich), warto próbować wprowadzić niewielkie modyfikacje do tradycyjnych potraw świątecznych. Jednakże, należy pamiętać, że te zmiany powinny być starannie przemyślane, nie powinny zakłócać smaku pierwotnych dań. Warto przeprowadzić kilka prób przepisów przed świętami – doświadczanie z nieznanymi składnikami pod presją czasu zawsze kończy się niepowodzeniem. Należy także brać pod uwagę, że jest to szczególny okres i nawet spożywanie trochę mniej zdrowych dań raz do roku nie powinno spowodować negatywnych skutków dla zdrowia. Czy nie warto sprawić przyjemności bliskim i pochwalić wiele jaj w majonezie czy tort pełen ubitej śmietany?
