Szukaj
Język
Święta odżywcze – znaczenie kuchni tradycyjnej i jak uniknąć szkód
Spis treści
1. Ważność kultury kulinarnej
Jedzenie odgrywa istotną rolę w życiu wielu osób. Dla niektórych jest to źródłem szczęścia, dla innych sposób na uwolnienie emocji lub uczczenie osiągnięcia. Nie trzeba zapominać, że to, co jemy, jest także istotne. Często jedzenie jest wyrazem naszych poglądów lub przekonań. Ponadto jedzenie może wzbudzać różne uczucia, począwszy od przyjemności po wstręt. Niektóre potrawy są ściśle związane, inne w mniejszym stopniu. Różne typy dań są także charakterystyczne dla regionu lub kraju. Smak jedzenia może przywołać wspomnienie rodzinnego domu lub lat młodości. Zgodnie z artykułem z 2015 r., kultura kulinarne oparta jest na wierzeniach, ideach, historii i wartościach religijnych. Jest ona głęboko zakorzeniona w naszej kulturze. Na przykład polska tradycja kulinarna obejmuje 12 postnych potraw wigilijnych. W celu przygotowania się do Bożego Narodzenia Kościół wzywa do umiarkowania w kwestii jedzenia mięsa, a 12 potraw przygotowuje się z produktów rolnych. Każdy ze składników ma swój symboliczny sens, np. mak gwarantuje bogactwo. Badania z 2015 r. wskazują, że wiedza na temat potraw wielkanocnych i bożonarodzeniowych jest wysoka, co świadczy o silnym przywiązaniu do polskiej tradycji. Respondenci nie mieli problemu ze wskazaniem najbardziej charakterystycznych dań i ich symbolicznego znaczenia. W ogólnym rozrachunku, kultura kulinarne jest niezwykle istotna i nie tylko powiela schematy, ale jest wyrazem głębszych przekonań, które mają swe podstawy w religii i historii.2. Powody modyfikacji sposobu odżywiania
Wprowadzenie nowych produktów żywnościowych może być związane z podnoszeniem świadomości w zakresie odżywiania, chęcią eksperymentowania i odkrywania nowych smaków lub wystąpieniem chorób związanych z dietą, takich jak cukrzyca typu 2. Niezależnie od przyczyny, istotne jest utrzymywanie zdrowych rozsądku i stopniowe wprowadzanie zmian. Jeżeli powodem eksperymentów kulinariów jest choroba, warto skorzystać z wiedzy ekspertów w tej dziedzinie. Nie zawsze to, co znajduje się na stronie internetowej osoby popularnej, jest dla nas korzystne. Najpierw, w zależności od choroby, należy unikać produktów, które są najbardziej szkodliwe. Drugi, trzeba szukać zdrowszych alternatyw dla tego, co jest najmocniejsze. Na przykład, słodki jogurt można zastąpić naturalnym jogurtem, świeżymi owocami i np. syropem daktylowym lub miodem. Trzeci, łatwiej jest wprowadzać zmiany w parze. Wzajemne zachęcanie może przynieść spektakularne rezultaty. Czwarty, nie można się poddawać! Każdemu zdarzają się momenty słabości, ale najważniejsze są wytrwałość i dążenie do celu. Okres, który może być trudny dla tych, którzy chcą schudnąć lub prowadzą specyficzną dietę, są święta. W tym czasie przygotowuje się duże ilości jedzenia, które nie zawsze jest zdrowe. Można to zmienić poprzez zastosowanie zdrowszych alternatyw w tradycyjnych potrawach. Choć wydaje się to trudne, wcale tak nie jest!3. Święta dietetyczne
Na samym początku warto zauważyć, że okres świąteczny dla wielu ludzi jest czasem wyjątkowo wymagającym. Gospodarze chcą się pokazać z najlepszej strony, opiekują się porządkiem w domu, pięknym wystrojem ogrodu i potrawami, które będą chwalone nawet przez najbardziej wymagających gości. Wszystko to powoduje nadmierne pobudzenie i pośpiech. Taka atmosfera na pewno nie sprzyja eksperymentom w kuchni. Dlatego jeśli chcemy zaserwować zdrowsze dania, warto je wcześniej wypróbować. Menu, szczególnie świąteczne, powinno uwzględniać preferencje żywieniowe wszystkich uczestników wspólnego świętowania. Błędem jest wykluczanie określonych produktów lub potraw tylko dlatego, że są uważane za niezdrowe. Na przykład, choć zastępowanie białego pieczywa ciemnym jest dobrym rozwiązaniem, to nie jest to uniwersalne. Osoby z zaburzeniami układu pokarmowego mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu produktów z dużą ilością błonnika. Podczas przygotowywania jadłospisu na święta najlepszym sposobem jest zapewnienie wyboru i podanie koszyczka zarówno z białym, jak i ciemnym pieczywem. Takie rozwiązanie zapewni, że każdy uczestnik poczuje się rozpieszczony. Nie ma nic gorszego niż przekonywanie do swoich poglądów na siłę! Przed podjęciem decyzji, jakie potrawy powinny trafić na świąteczny stół, warto pamiętać, że na niektóre czeka się cały rok. Nie zawsze wprowadzanie zmian w składnikach na korzyść bardziej wartościowych będzie dobrze odebrane. Pamiętajmy, że zmiana składników może wpłynąć na smak lub strukturę potrawy. Osoby przywiązane do tradycji mogą mieć problem z czerpaniem satysfakcji z potrawy przygotowanej z mąki pełnoziarnistej. Należy wiedzieć, że do pewnych smaków trzeba się przyzwyczaić, i niekoniecznie czas świąt jest najlepszym momentem na to. Dlatego też każda modyfikacja powinna zostać rozważona z uwagą.4. Zdrowe święta w praktyce - Zrównoważone podejście do kulinarnej tradycji
Podjęcie decyzji o modyfikacji tradycyjnych potraw stanowi wyzwanie, a nie wszyscy są w stanie podołać temu zadaniu. Najpierw warto unikać głębokiego smażenia, w tym także ryb, gdyż ta metoda przygotowywania może zwiększać ryzyko wystąpienia raka prostaty. Jednak, patrząc z perspektywy zdrowia, warto wprowadzić cenne zmiany. Tego typu posiłki dostarczają dużej ilości kalorii i mogą prowadzić do odczuwania ciężkości. Badanie z 2013 roku wykazało, że potrawy smażone w głębokim tłuszczu, w tym także ryby, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia raka prostaty. Dwa lata później wyciągnięto ciekawy wniosek, że ta metoda przygotowywania potraw zwiększa ilość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w powietrzu, będących zagrożeniem dla zdrowia. Są one uważane za silne czynniki mutagenne i rakotwórcze. Zamiast smażonego karpia w panierce można przygotować jego wersję pieczoną. Kolejną opcją jest łączenie produktów tradycyjnych ze zdrowszymi. Oznacza to, że jeśli robimy sos do sałatki, warto majonez wymieszać z jogurtem naturalnym, a do ciasta na uszka część mąki pszennej zastąpić np. mąką orkiszową typu 700. Różnica w smaku będzie minimalna, a korzyści dla (i tak nadmiernie wykorzystywanego w czasie świątecznym) układu pokarmowego znaczne.5. Święta bez żadnych ograniczeń
W trakcie okresu świątecznego warto przypomnieć sobie o dwóch kluczowych kwestiach. Pierwszą z nich jest umiar. Nawet najzdrowsze potrawy spożywane w dużych ilościach mogą przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia lub pojawienia się zbędnych kilogramów. Warto skoncentrować się na jednej, średniej porcji sernika i czerpać przyjemność z jego smaku. Dietetycy zachęcają do wolnego spożywania posiłków, co pozwala sygnałowi z żołądka dotrzeć do mózgu i poinformować, że organizm jest już najedzony. Dzięki temu można uniknąć nieprzyjemnego odczucia przejedzenia. Podawanie wody lub innych zdrowych napojów (soków, herbat) również może pomóc w przyspieszeniu metabolizmu. Drugą ważną kwestią jest aktywność fizyczna. Święta nie sprzyjają ciężkim treningom czy uprawianiu sportów wyczynowych. Jest to czas na odpoczynek i relaks. Po obfitym obiedzie lub śniadaniu warto jednak znaleźć siłę woli i wybrać się na spacer. Poprawi to samopoczucie oraz przyśpieszy metabolizm. Należy jednak pamiętać, że spacer powinien odbywać się w szybkim tempie i trwać około 30-40 minut.6. Radzić na święta
Aby uniknąć uczuć winy oraz nadmiernego przyrostu wagi w okresie świąt, warto postępować zgodnie z kilkoma propozycjami: wybierz produkty obfitujące w błonnik, przekonaj bliskich do wspólnej przechadzki lub walki śnieżkami, unikaj nieustannego przebywania przy szczodrze ustawionym stole, zapewnij odpowiednie uwodnienie, powstrzymaj się od nadmiernego spożywania ciast, częściej sięgając po owoce.7. Podsumowanie
Krótko mówiąc, jeżeli dbanie o nasze zdrowie (i naszych bliskich) jest dla nas ważne, warto próbować wprowadzić drobne modyfikacje do tradycyjnych świątecznych potraw. Jednakże, powinniśmy pamiętać, że te zmiany powinny być starannie rozważone i nie powinny zakłócać oryginalnego smaku dań. Warto przeprowadzić kilka eksperymentów kulinarnych przed świętami, ponieważ próby nieznanych składników pod presją czasu zwykle kończą się niepowodzeniem. Należy także brać pod uwagę, że jest to wyjątkowy czas roku i nawet spożywanie nieco mniej zdrowych dań raz do roku nie powinno powodować negatywnych skutków zdrowotnych.
