Szukaj
Język
Konsumpcja pokarmu przez osoby starsze - przykładowy jadłospis
Spis treści
1. Ewoluujące ciało ludzi starszych
Wraz z wiekiem w organizmie ludzi starszych zachodzą liczne zmiany, które dotyczą między innymi jamy ustnej oraz przewodu pokarmowego. Niektóre z tych zmian mogą prowadzić do trudności z przyjmowaniem pożywienia. W takich sytuacjach nie należy rezygnować z ulubionych dań, ale raczej dopasowywać je indywidualnie do własnych potrzeb. Jeśli występują braki w uzębieniu, można zmodyfikować konsystencję jedzenia, aby było łatwiejsze w spożywaniu. Jeśli jednak pewne zmysły, takie jak smak, są osłabione, można zastosować bardziej aromatyczne przyprawy i zioła, co poprawi apetyt osób starszych. Jeśli zmiany dotyczą przewodu pokarmowego, warto skorzystać z porady specjalisty z dziedziny dietoterapii. Z wiekiem spada tolerancja na niektóre składniki pokarmowe, takie jak laktoza, dlatego ludzie starsi mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu mleka, jogurtu naturalnego lub innych produktów mlecznych. W takich przypadkach warto wprowadzić produkty bez laktozy do diety. Jeśli występują inne zaburzenia funkcjonowania narządów, w planowaniu menu osób starszych powinien pomóc dietetyk.2. Podstawowe składniki odżywcze niezbędne dla osób w podeszłym wieku
Wśród niezbędnych składników, których dostarczanie w diecie osób starszych wymaga szczególnej uwagi, znajduje się białko. Zaleca się, aby osoby powyżej 65. roku życia dostarczały 15–20% energii z tego źródła, ze względu na jego funkcję budulcową, która jest kluczowa w procesie regeneracji organizmu. Z wiekiem siła mięśniowa ulega osłabieniu, dlatego zapewnienie odpowiedniej ilości tego makroskładnika jest niezwykle ważne. Warto również wybierać jego pełnowartościowe źródła, takie jak ryby, mięso czy produkty mleczne. Inny istotny składnik stanowią węglowodany. Należy ograniczyć spożycie jednoustrojowych węglowodanów, takich jak cukier, słodycze czy napoje słodzone. Jeśli nie występują problemy z przewodem pokarmowym, warto wybrać pełnoziarniste produkty zbożowe, np. grube kasze, ryż brązowy czy pieczywo razowe. Jeśli nadmiar błonnika powoduje dolegliwości, należy zmniejszyć jego ilość w diecie, np. poprzez wybór produktów pszennych. Co do tłuszczów, zaleca się wybór tłuszczów wielonienasyconych, które występują w tłustych rybach morskich i niektórych olejach, takich jak rzepakowy czy lniany. Związki te mają silne działanie przeciwzapalne i poprawiają pracę mózgu. Ograniczyć należy produkty zawierające tłuszcze nasycone i trans, takie jak smalec, tłuste wędliny, kiełbasy, majonez czy słodycze.3. Plan diety osób starszych - przykładowy przepis
Czas przygotowania: 20 minut Składniki (na 1 porcję): chleb żytni pełnoziarnisty - 2 plastry (60 g), awokado - połowa owocu (70 g), ser twarogowy niskotłusty - 2 łyżki (40 g), szpinak - łyżeczka (5 g), oliwa z oliwek ekstra nacierana - 2 łyżki (10 g), ogórek - 1 sztuka (50 g), pieprz czarny - szczypta (0,2 g), sól morska - szczypta (0,2 g). Sposób przygotowania: 1. Podgrzej chleb na suchym pieczeniu. 2. Wydłub awokado, rozgnieść widelcem, wymieszać z serem twarogowym i przyprawami. 3. Skropić przygotowane chleby oliwą i pokryć mieszaniną. 4. Udekorować grzanki pokrojonym ogórkiem i posiekany szpinakiem. Wartość odżywcza (1 porcja): energia: 388 kcal, białko: 13,3 g, tłuszcze: 21,9 g, węglowodany: 38,8 g.4. Drugie śniadanie - koktajl pełen antyoksydantów
Przygotowanie trwa: 10 minut Składniki (na 1 porcję): - szpinak - 2 łopatki (50 g), - maliny - łopatka (50 g), - olej lniany - 2 łyżeczki (20 g), - burak warzywny, ugotowany - sztuka (120 g), - woda - ½ kieliszków (120 g), - sok z cytryny - 2 łyżeczki (12 g). Przygotowanie: 1. Szpinak umyć, osuszyć i przełożyć do miski. 2. Następnie dodać umyte maliny i pokrojony burak. 3. Zalać wodą, dodać sok z cytryny, olej lniany i wszystko zmiksować. Wartość odżywcza (1 porcja): - energia: 270 kcal, - białko: 4,3 g, - tłuszcze: 20,5 g, - węglowodany: 20,9 g.5. Wieczorne posiłki składają się z pieczonego łososia z kaszą bulgur
Czas przygotowania: 35 minut Składniki (na 1 porcję): Łosoś, kawałek filetu (200 g), marchew, sztuka (45 g), papryka, pół sztuki (120 g), kasza bulgur, pół woreczka (50 g), olej z oliwek, 2 łyżki (10 g), sok z cytryny, łyżka (6 g), sól, szczypta (0,2 g), pieprz, szczypta (0,2 g). Przygotowanie: 1. Nagrzejemy piekarnik do temperatury 200°C. 2. Gotujemy bulgur zgodnie z instrukcją na opakowaniu. 3. Łososia gruntownie myjemy i suszymy, a następnie przyprawiamy solą i pieprzem. 4. Rybę umieszczamy na folii aluminium, pokrywamy olejem z oliwek i sokiem z cytryny. Obok ryby układamy wcześniej umyte i pokrojone warzywa. 5. Rybę i warzywa zawijamy w folię, umieszczamy na blasze i pieczemy przez 15–20 minut. 6. Podajemy z ugotowaną kaszą. Wartość odżywcza (1 porcja): Energia: 632 kcal, Białko: 44,8 g, Tłuszcze: 38,2 g, Węglowodany: 28,0 g.6. Obiad – kremowa zupa z zielonych warzyw
Czas przygotowania: 40 minut Składniki (na 1 porcję): – brokuł – 1/4 sztuki (150 g), – brukselka, świeża – porcja (100 g), – szpinak – 2 garści (50 g), – bulion – pół szklanki (120 g), – jogurt naturalny – łyżeczka (25 g), – chleb żytni razowy – 2 kromki (60 g), – cebula – plasterek (20 g), – czosnek – ząbek (5 g), – oliwa z oliwek – parę łyżek (10 g), – pestki dyni – parę łyżek (10 g), – sól – szczypta (0, 2 g), – pieprz – szczypta (0, 2 g).
