Szukaj

Jakie jest lepsze - świeże owoce czy świeży sok?

Strona główna Artykuły Jakie jest lepsze - świeże owoce czy świeży sok?

Jakie jest lepsze - świeże owoce czy świeży sok?

Promienie słoneczne przenikające przez okno i atmosfera wakacji zachęcają nas do zaspokojenia pragnienia pysznie smakującym świeżo wyciskanym sokiem. Czy spożywanie soków może mieć korzyści zdrowotne? Czy sok może zastąpić spożywanie owoców?

Spis treści

1. Różnice między sokami, odtworzonymi sokami i nektarami w zakresie składu i jakości

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 kwietnia 2012 roku ściśle precyzuje, czym są soki oraz nektary i jakie substancje dodatkowe mogą być dodane przez producenta. Istotne jest, aby podkreślić znaczące różnice pomiędzy napojem, sokiem oraz nektarem owocowym. Napój może (lecz nie musi) zawierać sok owocowy oraz, w przeciwieństwie do nektarów i soków, może zawierać substancje konserwujące, sztuczne barwniki oraz substancje słodzące. Tego typu produkty nie są właściwe do spożywania w ramach zdrowej diety. Najlepszym wyborem jest zawsze sok owocowy, ponieważ dodawanie cukru oraz substancji słodzących do soków jest zakazane. Sok owocowy jest produktem uzyskanym z jadalnej części owocu zdrowego, dojrzałego, świeżego lub schłodzonego. Sok odtworzony z soku zagęszczonego powstaje poprzez dodanie do soku zagęszczonego wody (zabronione jest dodawanie cukru, substancji słodzących czy miodu). Nektar jest otrzymywany przez dodanie do soków zagęszczonych, soków owocowych, soków owocowych odtworzonych z zagęszczonego soku wody z dodatkiem lub bez dodatku cukrów lub miodu. W przypadku soków i nektarów dozwolone jest dodawanie naturalnych aromatów, witamin i składników mineralnych, miazgi i komórek miąższu. Do soków i nektarów nie wolno dodawać barwników i substancji konserwujących. Soki owocowe, a także nektary, zawierają jednak cukier naturalnie występujący w owocach, który jest źródłem energii.

2. Właściwości odżywcze i korzyści zdrowotne

Kontrastowanie właściwości odżywczych pomarańczy świeżej z właściwościami odżywczymi soku pomarańczowego. Źródło: Iwanow K. , Kunachowicz H. , Nadolna I. , Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Warszawa 2011.

3. Zalety przyjmowania soków

Soki owocowe stanowią dobry (aczkolwiek nie najlepszy) sposób na pozyskanie witamin i pewnych minerałów. Wbrew powszechnemu przekonaniu, wartość indeksu glikemicznego, np. soku pomarańczowego lub soku jabłkowego, nie jest znacznie wyższa w porównaniu z wartością IG świeżych owoców (IG dla jabłka = 36, dla soku jabłkowego = 41). Dlatego mogą stanowić lepszą przekąskę niż np. czekolada, jednak nigdy nie zastąpią całego owocu. Znaczenie tego faktu jest szczególnie istotne w przypadku odżywiania dzieci.

4. Napoje owocowe w jadłospisie dzieci

Według zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej, napoje owocowe nie powinny być podawane dzieciom, które nie osiągnęły jeszcze wieku 12 miesięcy. Specjaliści twierdzą, że spożywanie soków przez pierwsze 12 miesięcy życia nie ma wpływu na zdrowie. Dzieciom w wieku 1-3 lat zaleca się ograniczenie spożycia soków do 120 ml dziennie. Dzieciom i młodzieży w wieku 3-18 lat nie jest zalecane spożywanie większych porcji niż niepełna szklanka napoju w ciągu dnia. Uważa się, że nadmierne spożywanie soków może przyczyniać się do nadwagi, co może doprowadzić do niekontrolowanego przyrostu masy ciała, szczególnie jeśli dziecko (nawet dorosłe) zaspokaja pragnienie poprzez picie napojów owocowych. Przykładowo, wypicie anderthalb litra soku pomarańczowego może dostarczyć ponad 600 kalorii.

5. Podsumowanie

Bezsprzecznie, spożywanie całych owoców przynosi znacznie większe korzyści zdrowotne. Każda osoba zaangażowana w zdrową dietę powinna mieć co dzien dwa porcje na swoim jadłospisie. Napoje owocowe nie są całkowicie niepożądane, jednak ich spożycie powinno zostać ograniczone do mniej więcej 250 ml dziennie i nie powinny zastępować wody. Niżej przedstawiona tabela na pewno ułatwi podjęcie odpowiedniej decyzji, gdy pojawi się pytanie, czy wybrać owoc, czy sok.

6. Cechy soków i owoców

("+"/"-") – produkt jest wyposażony w określoną cechę lub jej nie posiada.
Zródło

Berding K. et al., Fecal microbiome composition and stability in 4- to 8-year old children is associated with dietary patterns and nutrient intake, „The Journal of Nutritional Biochemistry” 2018, 56, 165–174.
Shinohara K. et al., Effect of apple intake on fecal microbiota and metabolites in humans, „Anaerobe” 2010, 16, 510–515.
Venancio V.P. et al., Polyphenol-rich mango (Mangifera indica L.) ameliorate functional constipation symptoms in humans beyond equivalent amount of fiber, „Molecular Nutrition and Food Research” 2018, 62(12).
James L.J., Funnell M.P., Milner S., An afternoon snack of berries reduces subsequent energy intake compared to an isoenergetic confectionary snack, „Appetite” 2015, 95, 132–137.
Dreher M.L., Whole Fruits and Fruit Fiber Emerging Health Effects, „Nutrients” 2018, 10(12), 1833.
Perez-Jimenez J., Díaz-Rubio M.E., Saura-Calixto F., Non-extractable polyphenols, a major dietary antioxidant: occurrence, metabolic fate and health effects, „Nutrition Research Reviews” 2013, 26(2), 118–129.
Clemens R. et al., Squeezing fact from fiction about 100% fruit juice, „Advances in Nutrition” 2015, 6(2), 236S–243S.
Atkinson F.S., Foster-Powell K., Brand-Miller J.C., International Tables of Glycemic Index and Glycemic Load Values: 2008, „Diabetes Care” 2008, 31(12), 2281–2283.
Heyman M.B., Abrams S.A., Fruit Juice in Infants, Children, and Adolescents: Current Recommendations, „Pediatrics” 2017, 139(6).
Iwanow K., Kunachowicz H., Nadolna I., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Warszawa 2011.