Szukaj

Jak radzić sobie z zaparciami dzięki diecie bogatej w błonnik

Strona główna Artykuły Jak radzić sobie z zaparciami dzięki diecie bogatej w błonnik

Jak radzić sobie z zaparciami dzięki diecie bogatej w błonnik

Zaparcia stają się coraz częstszym problemem, który może być spowodowany wieloma czynnikami, takimi jak stres, niestabilna rutyna życiowa oraz nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Jak możemy skutecznie z nimi walczyć?

Spis treści

1. Przyczyny związane z problemami z oddawaniem stolca

Problemy z oddawaniem stolca mogą wystąpić, gdy stolce są wydalane rzadziej niż trzy razy w tygodniu lub gdy jego konsystencja ulega zmianie, stając się twardą i suchą, a defekacja staje się problematyczna. Istnieją organiczne przyczyny trudności z oddawaniem stolca, takie jak mechaniczne przeszkody w jelicie grubym, np. zwężenie jelita, guzy, a także przyczyny związane ze stosowaniem różnych leków, np. preparatów zawierających żelazo, diuretyków, stosowanych w chorobie refluksowej, depresji, nadciśnieniu tętniczym czy w przypadku kamieni żółciowych. Natomiast trudności z oddawaniem stolca czynnościowe są spowodowane przez nasz styl życia – nieprawidłowe odżywianie, siedzący tryb życia czy czynniki psychogenne.

2. Dieta o wysokiej zawartości błonnika

Stosowanie diety o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego jest kluczowe w leczeniu problemów z konstypacją. Błonnik, znany również jako włókno pokarmowe, to grupa substancji, które tworzą ściany komórek roślinnych, które nie są trawione ani wchłaniane przez ludzki układ pokarmowy. Są to mieszaniny takich substancji jak celuloza, hemiceluloza, pektyny, gumy, śluzy oraz ligniny. Produkty zawierające błonnik wspomagają procesy trawienne, zwiększając ilość wody w dolnym odcinku układu pokarmowego, co pomaga regulować częstotliwość oddawania stolca. Mają również wpływ na nasilenie procesu fermentacji, co prowadzi do zwiększenia objętości stolca i poprawy jego konsystencji. Głównymi źródłami błonnika są produkty pełnoziarniste, takie jak chleb pełnoziarnisty, gruboziarnista kasza, płatki zbożowe, np. owsiane. W dużych ilościach błonnik występuje także w suszonych owocach i orzechach. Zawartość błonnika w warzywach wynosi od 0,5 do 5,8 g na 100 g produktu, a w owocach około 2 g na 100 g. Zalecenia dotyczące ilości błonnika pokarmowego w diecie różnią się w zależności od kraju i dla dorosłych wahają się w granicach 18-38 g na dobę. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dzienna dawka 25 g błonnika umożliwia prawidłową pracę naszego organizmu.

3. Adekwatne dostarczanie organizmowi płynów

W sytuacji, gdy występują problemy z zaparciami oraz spożywana jest dieta bogata w błonnik, nie należy zapominać o odpowiednio dużej ilości spożywanych płynów. Błonnik wiąże wodę w układzie pokarmowym, więc jeżeli dostarczymy za mało wody, zawartość jelita grubego staje się bardziej sucha i zwarta, co utrudnia jej przechodzenie przez jelito grube i wydalanie. Woda sama w sobie również wywiera korzystne działanie, dzięki płynieniu stolca i ułatwianiu defekacji. Średnie dzienne zapotrzebowanie organizmu na płyny wynosi około 2-2,5 litrów. Potrzeby są jednak indywidualne i zależą od takich czynników jak płeć, wiek, stan zdrowia, poziom aktywności fizycznej oraz czynniki środowiskowe, takie jak temperatura powietrza. Możemy spożywać wodę, napoje owocowe oraz fermentowane produkty mleczne, takie jak jogurty czy kefiry, zawierające w sobie kwas mlekowy, który hamuje procesy gnilne i wspiera rozwój korzystnej dla nas flory probiotycznej.

4. Regularna aktywność fizyczna

Adekwatna aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w obecności zaparć. Tryb życia osiadły i mała aktywność mogą prowadzić do osłabienia mięśni brzucha i zwiększenia objętości jamy brzusznej. Brak czynników stymulujących perystaltykę doprowadza do rozszerzenia obszaru ograniczającego jelita, co prawdopodobnie również zwalnia ruchy perystaltyczne jelit. Dlatego zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej w formie spacerów, biegania lub pływania. Te formy aktywności są szczególnie skuteczne w przypadku zaparć, ponieważ poprawiają perystaltykę jelit. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, które uczestniczą w procesie defekacji, mogą również być korzystne.
Zródło

Czerwionka-Szaflarska M., Romańczuk B., Postępowanie w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2008, 2(5), 349–357.
Neubauer K., Poniewierka E., Błonnik w wybranych chorobach układu pokarmowego, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” 2013, 3(3), 299–302.
Bienkiewicz M., Bator E., Bronkowska M., Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2015, 91(6), 57–63.
Mziray M. et al., Woda istotnym składnikiem pokarmowym diety osób w wieku podeszłym, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2017, 98(2), 118–124.
Grodkowska A., Dieta w zaparciach,
ncez.pl/nauka-zrozumiala-dla-ciebie---wywiady-z-ekspertami/dieta-w-zaparciach
(07.05.2019).
Jarosz M., Praktyczny podręcznik dietetyki, Warszawa 2010, 196–202.