Dzika róża - właściwości zdrowotne, zastosowanie
Spis treści
1. Charakterystyka dzikiej róży – gatunku botanicznego
Róża jest wyjątkowo popularną rośliną uprawną. Z powodu jej wyglądu i zapachu kwiatów uprawia się ją prawie na całym świecie. Rodzina różowatych jest również doceniana ze względu na właściwości lecznicze. Dzika róża (Rosa canina L.) jest krzewem kolczastym, który może osiągnąć wysokość do 3 metrów. Jej liście o eliptycznym kształcie są stosunkowo sztywne i mają ząbkowane brzegi. Kwiaty dzikiej róży są jasnoróżowe i rosną pojedynczo lub w małych grupach. Jednak najcenniejszą częścią dzikiej róży są jej owoce. Mają wrzecionowaty kształt, długość ok. 2–3 cm i intensywny pomarańczowo-czerwony kolor. Owoce dojrzewają jesienią i są gotowe do zbioru na przełomie października i listopada. W celu zwiększenia ich trwałości, stosuje się podwójne suszenie i usuwanie drobnych ziarenek i włosków znajdujących się wewnątrz.2. Dzika róża – właściwości odżywcze
Owoce dzikiej róży są jednym z najlepszych naturalnych źródeł witaminy C. Zawierają różne jej ilości, zależy to od gatunku, odmiany, a także terminu zbioru i rodzaju procesów technologicznych stosowanych podczas obróbki. Najwięcej witaminy C zawierają owoce surowe, jednak ze względu na swoją nietrwałość są używane stosunkowo rzadko. Dużo większą popularnością cieszą się jednokrotnie suszone owoce dzikiej róży. Niektóre gatunki mogą zawierać nawet 12% kwasu L-askorbinowego, średnio jednak ilość ta wynosi ok. 2–3% suchej masy. W zestawieniu z innymi owocami dzika róża ma 10 razy więcej witaminy C niż czarna porzeczka i 100 razy więcej witaminy C niż jabłka. Obliczono, że już trzy owoce mogą pokryć nasze dobowe zapotrzebowanie na tę witaminę. W owocach dzikiej róży można też znaleźć witaminy z grupy B (m. in. B1, B2, B3), a także witaminy A, E i K. Jeśli chodzi o pozostałe składniki odżywcze, którym można przypisywać właściwości zdrowotne, dzika róża zawiera również olejki eteryczne oraz makroelementy (K, P, Ca, Mg) i mikroelementy (Fe, Cu, Mn i Zn). Ważne jest jednak, aby nie przechowywać suszonych owoców dzikiej róży zbyt długo, wraz z upływem czasu przechowywania znacząco spadają wszystkie wartości odżywcze owoców.3. Dzikie róże - właściwości zdrowotne i zastosowanie
Ze względu na niezwykle duży poziom kwasu askorbinowego w owocach dzikiej róży przypisuje się im przede wszystkim właściwości, które wzmacniają pracę układu odpornościowego. Stymulują one jego funkcjonowanie i zapobiegają występowaniu przeziębienia i grypy. Należy to wziąć pod uwagę, szczególnie podczas okresu jesienno-zimowego, gdy nasze odporność maleje i jesteśmy szczególnie narażeni na ataki wirusów i bakterii. Owoce dzikiej róży wspomagają również pracę układu krwionośnego. Zawarta w nich witamina C pomaga wzmacniać ściany tętnic i zapobiega pękaniu naczyń włosowatych. Poza tym warto wspomnieć, że witamina C wspiera wchłanianie żelaza z układu pokarmowego, co pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu hemoglobiny we krwi i zapobiega powstawaniu niedokrwistości. Owocom dzikiej róży przypisuje się także silne działanie antyoksydacyjne, które jest zasługą kompleksowego działania witamin przeciwutleniających i naturalnie występujących w owocach flawonoidów. Owoce dzikiej róży zawierają również substancję o nazwie galaktolipid (GOPO), która ma silne właściwości przeciwzapalne. Obniża stężenie białka ostrej fazy (CRP) i zmniejsza stężenie kreatyniny w osoczu krwi, co ma szczególne znaczenie w przypadku stanów zapalnych organizmu. Udowodniono także, że stosowanie GOPO poprawia ruchomość stawów i zmniejsza ich bolesność u osób z RZS.4. Dzika róża – przepisy na przetwory
W dzisiejszych czasach niewielu zajmuje się sporządzaniem przetworów z dzikiej róży w swojej kuchni. Dużo większą popularnością cieszą się produkty gotowe, kupowane w sklepach i aptekach. Warto jednak przypomnieć, że „gotowce” często zawierają w swoim składzie, oprócz owoców dzikiej róży, wiele innych sztucznych dodatków, które mają negatywny wpływ na jakość produktów. Przygotowanie przetworów z dzikiej róży jest zajęciem czasochłonnym i wymaga cierpliwości. Owoce dzikiej róży mają bowiem mało miąższu, z którego można uzyskać sok, konfiturę czy syrop. Nie można jednak podważyć wysokiej wartości odżywczej i smaku własnoręcznie przygotowanych przetworów. Chociaż większość z nich zawiera duże ilości cukru, korzyści zdrowotne, które możemy z nich uzyskać, są znaczne. Jeśli chcecie spróbować sami przygotować takie wyroby w domu, mamy dla was kilka łatwych przepisów.5. Wykwintny syrop z dzikiej róży
Składniki: 500 g owoców dzikiej róży, oczyszczonych z nasion, 250 g ksylitolu, sok z połówki cytryny, 5 goździków, 2 ziarenka ziela angielskiego, 1 litr przegotowanej wody. Owoce, po oczyszczeniu z nasion, gotujemy do miękkości w wodzie z goździkami i zielem angielskim. Kiedy owoce lekko rozgotują się, należy, przy użyciu sitka, przenieść wodę do innego naczynia. Owoce zatrzymane na sitku przecieramy i mieszamy z wodą, w której się dotychczas gotowały, nie zapominając o wcześniejszym usunięciu korzennych przypraw. Dodajemy sok z cytryny. Gotowy syrop przelewamy do małych buteleczek lub słoiczków, dokładnie zamykamy i poddajemy pasteryzacji. Otrzymany produkt możemy przechowywać w spiżarni przez całą zimę i otwierać go podczas przeziębienia lub grypy.6. Przepyszna konfitura z płatków dzikiej róży
Ingredients: – 250 g of wild rose petals, – 350 g of white sugar, – 1 cup of water, – juice of 1 lemon, – a few teaspoons of spirit. Making jam out of rose petals is definitely more time-consuming than making syrup. However, its taste is amazing, so if we have time and fresh wild rose petals, let's not hesitate! At the very beginning, we have to remove the white, hardened ends of the petals, which are tasteless and can spoil the flavor of the jam. The petals are then poured over boiling water to get rid of impurities and bacteria. After draining the water from the petals, we squeeze into them the juice of a lemon. Set it aside. The next step is to cook the syrup in a pot – we need a glass of water and all of the sugar for this. When the sugar is completely dissolved, add the drained rose petals. Stir thoroughly and set aside for 24 hours in a cool place. The next day, cook the contents of the pot again until the petals become slightly transparent. Pour the finished jam into clean and sterilized jars. Before closing, add a teaspoon of 96% spirit to each jar. This step is very important, as it protects our preserves from spoilage. Wild rose, although very common, turns out to be a very demanding product. Making preserves from it requires a lot of commitment and time. The health benefits we can derive from wild rose are enormous. Wild rose is a component that is worth introducing into our diet not only in the autumn-winter season. Huge doses of vitamin C and other antioxidants will certainly contribute to improving our well-being throughout the year. Therefore, we can reach for wild rose preserves also for preventive purposes, but let's remember to consume homemade products in a reasonable and moderate way, as they are a treasure trove of health, but unfortunately also a source of calories.