Szukaj
Język
Dlaczego jest pożyteczne spożywanie posiłków w towarzystwie innych
Spis treści
1. Historia wspólnych posiłków: Od czasów prehistorycznych do dworu króla Stanisława Poniatowskiego
Nie tylko zaspokajanie potrzeb fizjologicznych, ale również wskazywanie przynależności do grupy i budowanie relacji społecznych było zawsze celem jedzenia. Idea wspólnego ucztowania była znana już w czasach prehistorycznych, szczególnie w Sparcie i na Krecie, gdzie organizowano syssitia - wspólne spożywanie głównego posiłku w miejscach publicznych. Słowo syssitia pochodzi od greckiego słowa sissítion, które oznacza wspólne siedzenie. Wszyscy pełnoprawni obywatele byli zapraszani na uczty. Podobne praktyki są także znane z późniejszych czasów, na przykład z dworu króla Stanisława Poniatowskiego w XVIII wieku, gdzie organizowano obiady czwartkowe dla artystów i intelektualistów, aby rozmawiać o sztuce, nauce i polityce.2. Dlaczego jest korzystne konsumowanie posiłków w otoczeniu
Dzieci, które spożywają posiłki wraz z rodziną, konsumują zdrowsze potrawy o wysokiej wartości odżywczej oraz rzadziej cierpią na problem z nadwagą i otyłością. Ponadto, są one bardziej skłonne do podejmowania korzystnych wyborów żywieniowych w przyszłości (M. Horning i wsp. 2016). Spożywanie posiłków wraz z dziećmi oraz angażowanie ich w proces przygotowywania jedzenia ma fundamentalne znaczenie. Rodzinne posiłki sprzyjają również dyskusjom, co przyczynia się do rozwijania słownictwa dziecka. Rozmowy przy rodzinnym stole pomagają także w budowaniu poczucia bezpieczeństwa. Wspólne spożywanie posiłków pomaga utrzymać dobre relacje pomiędzy członkami rodziny. Badania przeprowadzone w Kanadzie dowodzą, że nastolatki, które jedły obiad z rodzicami, cieszyły się lepszym stanem psychicznym (F. J. Elgar, W. Craig, S. J. Trites 2013). Spożywanie posiłków z bliskimi osobami obniża poziom stresu, redukuje skłonność do ryzykownych zachowań, zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania, podnosi poziom zadowolenia z życia. Podczas wspólnego jedzenia wytwarzane są w mózgu endorfiny, które wpływają na poprawę nastroju. Dobry nastrój z kolei wpływa na to, jak postrzegana jest spożywana potrawa. Gdy jesteśmy weseli i rozluźnieni, odbieramy jedzenie jako smaczniejsze, niż gdy jemy w napięciu i pod wpływem stresu. Endorfiny odgrywają także ważną rolę w tworzeniu więzi międzyludzkich. Co ciekawe, to z kim jemy, ma wpływ na to, ile jesteśmy w stanie zjeść. Wśród znajomych lub rodziny spożywamy większe ilości pożywienia niż wśród obcych osób (C. Spence 2018, str. 166).3. Spożywanie posiłków w samotności
Obecnie wiele osób nie może pozwolić sobie na wspólne spożywanie posiłków z bliskimi. Liczba spotkań rodzinnych przy stole maleje, ponieważ zamawianie gotowego posiłku i szybkie go spożycie jest łatwiejsze i zajmuje znacznie mniej czasu niż samodzielne przygotowanie posiłku dla znajomych. Te zmiany są skutkiem nowoczesnego stylu życia: samotne zamieszkiwanie, brak rodziny, długie godziny spędzane w pracy. Ludzie, którzy jedzą sami, mają gorsze nawyki żywieniowe. Spożywają mniej owoców i warzyw, a zamiast tego więcej przetworzonych produktów. W tej grupie częściej występują problemy z nadwagą i otyłością, ale także niedożywienie. Problem ten szczególnie dotyka starszych osób. Konieczność jedzenia posiłków bez towarzystwa powoduje pogłębienie uczucia samotności i pogorszenie zdrowia psychicznego. Wiele starszych osób, które trafiają do szpitala, cierpi na niedobory składników odżywczych z powodu niewłaściwego żywienia. Podczas hospitalizacji są zmuszeni do spożywania posiłków sami, co prowadzi do dalszego pogorszenia ich stanu odżywienia. Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazały, że starsi pacjenci spożywają znacznie większe porcje posiłków, gdy są zachęcani do jedzenia z opiekunami. Samotne spożywanie posiłków jest także źródłem większego marnotrawstwa żywności. Ankieta przeprowadzona w Wielkiej Brytanii wykazała, że osoby samotne wyrzucają o 40% więcej jedzenia niż osoby mieszkające z innymi ludźmi. Te trudności wynikają z problemów z przygotowaniem odpowiedniej porcji dla jednej osoby oraz zbyt dużych opakowań dostępnych w sklepach.4. Brak skupienia podczas spożywania posiłku
W dzisiejszych czasach coraz częściej stwierdza się, że ludzie, nawet podczas wspólnych jedzenin, oddalają się od towarzystwa i nie przywiązują uwagi ani jedzeniu, ani obecności osób przy stole. Nie jest już dziwne obserwowanie grupy osób w restauracji, które są pochłonięte wyłącznie ekranami swoich smartfonów. Podobna sytuacja ma miejsce w pracy, gdzie lunch często jest spożywany przed wyświetlaczem komputera. Osoby jedzące przed telewizorem zużywają nawet o 15% więcej porcji, niż gdyby jedły w innych warunkach. W ten sposób może rozwinąć się nadwaga i otyłość (C. Spence, 2018). Takie zachowanie utrudnia również nawiązywanie więzi z innymi ludźmi podczas wspólnych posiłków. W pewnej nowojorskiej restauracji postanowiono umieścić na stolikach pudełka z kartami z określonymi tematami do dyskusji, by zachęcić gości do prowadzenia rozmów i zapobiec nieustannemu oglądaniu ekranu smartfona. Zostało również stworzone specjalne naczynie, zwane szklanką offline, które dzięki odpowiedniemu zakończeniu stoi wyprostowane tylko wtedy, gdy opiera się na telefonie. Jest to także sposób na zachęcenie ludzi do zaprzestania używania urządzeń podczas jedzenia.5. Czy zawsze jest to błąd, gdy spożywasz jedzenie samodzielnie?
Nie wszyscy ludzie czują się źle, gdy jedzą samotnie. Niektórzy cenią sobie możliwość skoncentrowania się na jedzeniu, co pozwala im jeszcze bardziej cieszyć się posiłkiem. Taki sposób jedzenia nazywa się świadomością jedzenia, lub jedzeniem z pełną uwagą. Filozofia świadomości zachęca do zatrzymania się i skoncentrowania się na teraźniejszości. Jedzenie powinno być wolne i w pełni świadome, angażując wszystkie zmysły, nie tylko sprawdzając smak jedzenia, ale również zwracając uwagę na jego wygląd, kolory, temperaturę, teksturę i zapach. Świadome jedzenie może być sposobem na zmniejszenie stresu i lepsze zrozumienie sygnałów wysyłanych przez organizm. Spożywanie posiłków z innymi ludźmi przynosi wiele korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Warto więc zatrzymać się i spotkać z najbliższymi przy stole, nawet jeśli prowadzi się bardzo aktywny tryb życia.
