Szukaj
Język
Dlaczego jest dobrze jeść w towarzystwie innych
Spis treści
1. Historia wspólnych posiłków: Od starożytności do dworu króla Stanisława Poniatowskiego
Jedzenie zawsze było nie tylko sposobem na zaspokojenie fizjologicznej potrzeby, ale także określało przynależność do grupy i pomagało w budowaniu relacji społecznych. Idea wspólnego ucztowania była znana już w starożytności, szczególnie w Sparcie i na Krecie, gdzie organizowano syssitia - wspólne spożywanie głównego posiłku w miejscach publicznych. Nazwa wywodzi się od greckiego słowa sissítion, co oznacza wspólne siedzenie. Na uczty zapraszani byli wszyscy pełnoprawni obywatele. Podobne praktyki znane są także z późniejszych czasów, na przykład z XVIII-wiecznego dworu króla Stanisława Poniatowskiego, gdzie organizowane były obiady czwartkowe dla artystów i intelektualistów, aby rozmawiać o sztuce, nauce i polityce.2. Dlaczego warto spożywać posiłki w towarzystwie
Dzieci spożywające posiłki z rodziną konsumują zdrowsze potrawy o wysokiej wartości odżywczej oraz rzadziej cierpią na nadwagę i otyłość. Ponadto, wykonują one korzystne wybory żywieniowe w przyszłości (M. Horning i wsp. 2016). Nie tylko ważne jest spożywanie posiłków razem z dziećmi, ale także angażowanie ich w proces przygotowywania jedzenia. W ten sposób są one bardziej skłonne do próbowania nowych produktów i nie boją się nowych smaków, a ich dieta jest bardziej różnorodna. Rodzinne posiłki sprzyjają dyskusjom, co przyczynia się do zwiększenia słownictwa dziecka. Rozmowy przy rodzinnym stole budują także poczucie bezpieczeństwa. Wspólne spożywanie posiłków pomaga utrzymać dobre relacje pomiędzy członkami rodziny. Badania przeprowadzone w Kanadzie dowodzą, że nastolatki jedzące obiad z rodzicami cieszyły się lepszym zdrowiem psychicznym (F. J. Elgar, W. Craig, S. J. Trites 2013). Spożywanie posiłków z bliskimi obniża poziom stresu, redukuje skłonność do ryzykownych zachowań, zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania, podnosi poziom zadowolenia z życia. Podczas jedzenia wraz z bliskimi w mózgu wytwarzane są endorfiny, które wpływają na poprawę nastroju. Dobry nastrój z kolei wpływa na to, jak postrzegana jest spożywana potrawa. Gdy jesteśmy weseli i rozluźnieni, odbieramy danie jako smaczniejsze, niż gdy jemy w napięciu i pod wpływem stresu. Endorfiny odgrywają także ważną rolę w tworzeniu więzi międzyludzkich. Co ciekawe, to z kim jemy, ma wpływ na to, ile jesteśmy w stanie zjeść. Wśród znajomych lub rodziny spożywamy większe ilości pożywienia niż wśród obcych osób (C. Spence 2018, str. 166).3. Konsumowanie posiłków w pojedynkę
Współcześnie wielu ludzi nie może sobie pozwolić na jedzenie posiłków z bliskimi. Zmniejsza się liczba rodzinnych spotkań przy stole, gdyż zamówienie gotowego posiłku i spożycie go w pośpiechu jest łatwiejsze i zajmuje znacznie mniej czasu niż samodzielne przygotowanie obiadu dla przyjaciół. Te zmiany są wynikiem nowoczesnego trybu życia: samotne mieszkanie, brak rodziny, długie godziny spędzane w pracy. Ludzie, którzy jedzą w pojedynkę, mają gorsze nawyki żywieniowe. Spożywają mniej warzyw i owoców, a zamiast tego więcej produktów wysokoprzetworzonych. W tej grupie częściej występują problemy z nadwagą i otyłością, ale także niedożywienie. Problem ten szczególnie dotyka osób starszych. Konieczność spożywania posiłków bez towarzystwa innych osób pogłębia poczucie samotności i powoduje pogorszenie zdrowia psychicznego. Wiele starszych osób, które trafiają do szpitali, cierpi na niedobory składników odżywczych wynikające z niedostatecznej diety. W trakcie hospitalizacji są zmuszeni do jedzenia posiłków w pojedynkę, co prowadzi do dalszego pogorszenia stanu ich odżywienia. Badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazały, że starsi pacjenci spożywają znacznie większe porcje posiłków, gdy są zachęcani do jedzenia wraz z opiekunami. Jedzenie posiłków w pojedynkę wiąże się także z większym marnotrawstwem żywności. Wyniki ankiety przeprowadzonej w Wielkiej Brytanii wykazały, że osoby samotne wyrzucają o 40% więcej jedzenia niż osoby mieszkające z innymi ludźmi. Te trudności wynikają z problemów z przygotowaniem odpowiedniej porcji posiłku dla jednej osoby oraz zbyt dużych opakowań dostępnych w sklepach.4. Brak koncentracji podczas jedzenia
W dzisiejszych czasach coraz częściej można zauważyć, że ludzie, nawet podczas wspólnych posiłków, odsuwają się od towarzystwa i nie poświęcają uwagi ani jedzeniu, ani osobom znajdującym się przy stole. Nie zdziwia już nikogo obraz grupy osób siedzących w restauracji i skupionych wyłącznie na ekranach swoich smartfonów. Podobnie jest w pracy, gdzie lunch często spożywany jest przed monitorem komputera. Ludzie, którzy jedzą przed telewizorem, spożywają nawet o 15% większe porcje, niż te, które jedzą w innych warunkach. W ten sposób może rozwinąć się przewaga i otyłość (C. Spence, 2018). Takie postępowanie uniemożliwia też budowanie więzi z innymi ludźmi podczas wspólnego jedzenia. W pewnej restauracji w Nowym Jorku zdecydowano się umieścić na stolikach pudełka z kartami z zadanymi tematami do dyskusji, dzięki czemu zachęcano gości do rozmów i zapobiegano nieustannemu spoglądaniu w ekran smartfona. Stworzono również specjalne naczynie, zwane szklanką offline, które dzięki odpowiedniemu zakończeniu stało prosto tylko wtedy, gdy opierało się na telefonie. Jest to również sposób na zachęcenie ludzi do zaprzestania korzystania z urządzeń podczas jedzenia.5. Czy zawsze jest to błąd, gdy jedziesz sam?
Nie wszyscy czują się źle, kiedy spożywają posiłek w samotności. Niektórzy ludzie cenią sobie możliwość skoncentrowania się na tym, co jedzą, co pozwala im jeszcze bardziej korzystać z jedzenia. Taki sposób jedzenia nazywa się świadomością jedzenia, lub jedzeniem z pełną uwagą. Filozofia świadomości zachęca do zatrzymania się, refleksji i skupienia na teraźniejszości. Jedzenie powinno być wolne, skupiając się tylko na tej czynności, angażując wszystkie zmysły, nie tylko sprawdzając smak jedzenia, ale zwracając uwagę na jego wygląd, kolory, temperaturę, teksturę i zapach. Świadome jedzenie może być sposobem na zredukowanie stresu i poznanie sygnałów wysyłanych przez organizm. Spożywanie posiłków z innymi ludźmi przynosi wiele korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Warto więc, nawet jeśli prowadzi się bardzo aktywny tryb życia, zatrzymać się na moment i spotkać się z najbliższymi przy stole, korzystając wspólnie z przygotowanych posiłków.
