Dieta śródziemnomorska jako źródło zdrowia
Spis treści
1. Podstawowe zasady diety śródziemnomorskiej
Należy podkreślić, że dieta śródziemnomorska nie jest typową dietą odchudzającą. Nie posiada określonego czasu trwania, konkretnych etapów i nie gwarantuje uzyskania szczupłej sylwetki w ciągu 6 tygodni. To zwyczaje żywieniowe mieszkańców Włoch, Grecji, Hiszpanii, Maroka, Portugalii, Chorwacji i Cypru. Chociaż Francja nie jest oficjalnie częścią tej grupy, to w niektórych regionach można zaobserwować wpływy diety śródziemnomorskiej. Poszczególne kraje znacznie różnią się w kwestii potraw i proporcji wykorzystywanych produktów. Dlatego nie ma jednej standardowej diety śródziemnomorskiej. Charakterystyczne dla tego stylu żywienia są: – wysokie spożycie oliwy z oliwek, warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych, ziemniaków, roślin strączkowych i orzechów, – umiarkowane spożycie ryb i drobiu, – sporadyczne spożycie alkoholu w postaci czerwonego wina.2. Zalety zdrowotne
Dieta śródziemnomorska zdobyła popularność głównie dzięki wysiłkom dr. Ancela Keysa, który zdobył międzynarodową sławę w świecie naukowym, m.in. za odkrycie związku między wysokim spożyciem tłuszczów nasyconych a zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Keys odkrył, że społeczeństwa zamieszkujące tereny wokół Morza Śródziemnego, mimo dużej ilości spożywanych tłuszczów, cieszą się bardzo dobrym stanem zdrowia i niskim wskaźnikiem umieralności. Obecnie wiadomo, że przestrzeganie zaleceń diety śródziemnomorskiej prowadzi do poprawy profilu lipidowego oraz dostarcza antyoksydantów i witamin. Dodatkowo taka dieta zapewnia ochronę przed chorobami serca, udarami i cukrzycą typu 2. Mimo to, od lat 60. obserwuje się stopniową degradację stanu zdrowia w państwach basenu Morza Śródziemnego, co jest związane z popularyzacją nawyków żywieniowych charakterystycznych dla krajów zachodnich.3. Owoce i warzywa
Prawie każda dieta mająca na celu poprawę zdrowia zaleca regularne spożywanie owoców i warzyw. Dieta śródziemnomorska nie stanowi wyjątku. W Grecji, na przykład, typowe jest spożywanie średnio 9 porcji warzyw i owoców, które charakteryzują się obfitością antyoksydantów. W tych regionach powszechne jest także spożywanie produktów zbożowych, które powinny być pełnoziarniste i jak najmniej przetworzone. Tradycyjnie mięso spożywa się oddzielnie lub piecze je w oliwie z oliwek. Nie należy smarować go masłem lub margarynami, które zawierają kwasy tłuszczowe nasycone i kwasy tłuszczowe trans.4. Zdrowe źródła tłuszczu
Mimo że celem przejścia na tę dietę jest poprawa stanu zdrowia, to nie oznacza to całkowitej eliminacji ani nawet ograniczania ilości tłuszczów w diecie. Wręcz przeciwnie, tłuszcze występują tu w znacznych ilościach, ale są one dobierane z odpowiednich produktów. Głównym źródłem tłuszczu jest oliwa z oliwek, która dostarcza dużej ilości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, frakcji, która poprawia profil cholesterolowy i redukuje ryzyko miażdżycy. Do innych zdrowotnych źródeł tłuszczów należą tłuste ryby, takie jak makrela, tuńczyk i łosoś, wszystkie są bogate w kwasy tłuszczowe wielonienasycone z rodziny omega-3. Ich spożycie jest szczególnie ważne, ponieważ są to składniki niezbędne, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć. Na diecie śródziemnomorskiej można też spożywać orzechy jako przekąskę, ale warto zachować umiar, ponieważ są one kaloryczne i mogą prowadzić do stopniowej akumulacji tkanki tłuszczowej.5. Produkty, których unikanie jest zalecane
W przypadku wyboru diety śródziemnomorskiej, należy pamiętać o unikaniu poniższych produktów i składników: cukru (napoje gazowane, lody itp.), przetworzonych produktów mięsnych (kiełbasy i szynki), żywności o niskiej jakości (nasze białe pieczywo, nasze białe makarony) i tłuszczów trans (margaryny, chipsy, frytki).