Szukaj
Język
Dieta roślinna u dzieci – bezpieczne rozwiązanie?
Spis treści
1. Dieta wegetariańska na roślinnej bazie i jej wpływ na zdrowie dziecka
Istnieje wiele przyczyn, dla których rodzice decydują się na wprowadzanie diet roślinnych u dzieci, jednak jednym z najważniejszych powodów jest aspekt zdrowotny. Wśród niektórych osób wykluczanie produktów odzwierzęcych z diety dzieci może budzić kontrowersje, jednak opinie międzynarodowych towarzystw naukowych, takich jak Amerykańskie Towarzystwo Dietetyczne (V. Melina, W. Craig, S. Levin 2016) i Kanadyjskie Towarzystwo Pediatryczne (M. Amit 2010), jednoznacznie wskazują na korzyści zdrowotne związane z konsumpcją odpowiednio zaplanowanej diety wegetariańskiej na bazie roślinnej przez małe dzieci. Taka dieta może stanowić zdrowy sposób żywienia na każdym etapie życia, także dla dzieci i młodzieży, co potwierdzają badania naukowe.2. Co należy wziąć pod uwagę przy wprowadzaniu diety wegańskiej u małego dziecka
Ważne jest odpowiednie kształcenie żywieniowe całej rodziny oraz systematyczne monitorowanie stanu zdrowia. Należy również ciągle oceniać jadłospis pod kątem jakości, odpowiedniego zrównoważenia i zawartości składników szczególnie niedoborowych w diecie wegan, takich jak białko, witamina B12, witamina D, wapń, żelazo, cynk, jod oraz długołańcuchowe, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Może być również konieczne zastosowanie produktów wzbogaconych o te składniki oraz stosowanie odpowiedniej suplementacji dietetycznej. W przypadku dzieci kluczowym wskaźnikiem prawidłowo zbilansowanej diety będą zmiany masy ciała, które należy obserwować.3. Jak zrównoważyć dietę małego wegetarianina
Najważniejsze jest zapewnienie odpowiedniego źródła składników odżywczych, dostosowanego do wieku i poziomu aktywności fizycznej. Kluczowe w kontekście prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka jest dostarczanie wraz z dietą odpowiedniej ilości białka. Ze względu na to, że białka pochodzenia roślinnego mają mniejszą wartość odżywczą niż pochodzenia zwierzęcego, istotne jest wprowadzenie różnorodnych źródeł tego składnika w diecie oraz zadbanie o jego jakość (P. Müller 2020). Pomaga to w dostarczeniu odpowiednich ilości wszystkich niezbędnych aminokwasów egzogennych. Ze względu na zwiększone potrzeby żywieniowe dzieci, niezbędne może się okazać zwiększenie zawartości białka w diecie małych dzieci. Kolejnym bardzo ważnym składnikiem jest wapń, którego odpowiednie ilości zapewniają dzieciom m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów. Przyjmuje się, że dzieci na diecie wegetariańskiej powinny dostarczać takie ilości wapnia, które będą spełniać standardowe zalecenia odnośnie spożycia tego mikroskładnika w tej grupie wiekowej. W diecie dzieci powinny znaleźć się roślinne napoje wzbogacone w wapń. Rodzice i opiekunowie podczas zakupów powinni zwrócić szczególną uwagę na skład takich produktów. Oprócz tego duże ilości wapnia znajdują się w zielonych warzywach liściastych, jak brokuły, jarmuż, kapusta, dlatego należy uwzględniać je w menu na co dzień dziecka. Dodatkowym źródłem wapnia będą orzechy, nasiona, suszone owoce oraz fasole, których również nie powinno zabraknąć. Jeśli pokrycie zapotrzebowania na wapń nie jest możliwe z dietą, konieczne może okazać się zastosowanie suplementacji. Warto również zwrócić uwagę na podaż żelaza oraz zadbać o zwiększenie wchłanialności żelaza niehemowego z produktów roślinnych m.in. poprzez spożycie odpowiednich ilości witaminy C, która poprawia wchłanialność tego pierwiastka (M. A. Desmond i wsp. 2021). W przypadku stwierdzonych niedoborów żelaza należy zastosować odpowiednią suplementację po konsultacji z lekarzem.4. Podsumowanie
Niektórym osobom może się wydawać, że dieta wegańska nie jest odpowiednia dla właściwego wzrostu i rozwoju dziecka, a zaspokojenie potrzeb żywieniowych dzieci stosujących taki rodzaj żywienia nie jest możliwe i może nieść ze sobą ryzyko niedoborów kluczowych składników odżywczych. Badania wskazują jednak, że dzieci stosujące dietę wegańską w zestawieniu z dziećmi będącymi na diecie konwencjonalnej przyjmują wraz z pożywieniem znacznie więcej błonnika, a mniejszą ilość tłuszczu i cholesterolu (S. Weder i wsp. 2019). Badacze udowodnili, że stosowanie diet roślinnych w dzieciństwie może zmniejszać ryzyko pojawienia się schorzeń układu krążenia w dorosłości (M. A. Desmond i wsp. 2018). Diety wegańskie mogą być niedoborowe w białko, wapń, witaminę B12, omega-3 oraz charakteryzować się niską biodostępność cynku i żelaza, co może mieć znaczenie w kontekście prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka. Jak wiadomo, dzieci, podobnie jak kobiety w ciąży i matki karmiące piersią, należą do grupy o szczególnych potrzebach żywieniowych, jednak przy odpowiednio skomponowanej diecie roślinnej – przede wszystkim urozmaiconej, uwzględniającej żywność wzbogacaną, pokrycie zapotrzebowania na większość składników odżywczych jest możliwe. Należy podkreślić, że składniki odżywcze, witaminy i sole mineralne powinny być w pierwszej kolejności dostarczane wraz z dietą, jeśli jednak nie jest to możliwe, warto rozważyć dodatkową suplementację, którą należy skonsultować z lekarzem. Kluczowa jest rola lekarzy i dietetyków w edukowaniu rodziców i opiekunów w zakresie korzyści i zagrożeń wynikających ze stosowania diety wegańskiej u dzieci.
