Szukaj
Język
Dieta oraz jej oddziaływanie na stan skóry
Spis treści
1. Żywienie i ochrona skóry: struktura i funkcje
Skóra, mimo że wydaje się delikatna i wrażliwa, odgrywa kluczową rolę w ochronie organizmu przed szkodliwymi czynnikami mechanicznymi, chemicznymi i biologicznymi. Jej głównym zadaniem jest utrzymanie równowagi między środowiskiem zewnętrznym a wewnętrznym oraz regulowanie temperatury ciała. Skóra, mająca tylko 5 mm grubości w najgrubszym miejscu, składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej oraz tkanki podskórnej. Warstwa rogowa naskórka zawiera lipidy i keratynocyty, które mają odpowiedzialność za nawilżenie skóry i zatrzymywanie wody. Lipidy, takie jak ceramidy i fosfolipidy, są również odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowego pH i oddychania skóry. Skóra właściwa zawiera włókna kolagenowe, które przyczyniają się do jej jędrności i elastyczności. W skórze są również rozmieszczone gruczoły łojowe i potowe, receptory wrażliwe na zimno i ciepło oraz włosowate naczynia krwionośne. Ich prawidłowe funkcjonowanie jest kluczowe dla dobrego stanu skóry i jej ładnego wyglądu. Skóra, która jest dobrze nawilżona i odżywiona, może spełniać wszystkie swoje funkcje nawet w ekstremalnych warunkach. Jednak problemy mogą wystąpić, gdy skóra nie otrzymuje wszystkich niezbędnych składników i związków. Wtedy mogą pojawić się plamy, przebarwienia i wypryski.2. Witryna "Wyżywienie. pl"
Odnajdź szczegółowe informacje dotyczące naszej strony.3. Czynniki szkodliwe dla wyglądu i stanu skóry
Na skórę mogą wpływać zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Do tych należą: - sposób odżywiania się, - nałogi, takie jak nadużywanie alkoholu czy palenie papierosów, - promieniowanie UV, w tym brak stosowania kremów z filtrem lub częste wizyty w solarium, - detergenty, - uwarunkowania hormonalne, - predyspozycje genetyczne, - zaburzenia metabolizmu ceramidów, - stres, - choroby oraz stany zapalne. Aby móc cieszyć się gładką skórą o równomiernym kolorycie, należy kompleksowo dbać o ciało i ograniczać szkodliwe działanie wymienionych czynników, które są również odpowiedzialne za procesy starzenia.4. Woda, główny składnik ciała ludzkiego
Woda stanowi główny element składający się na organizm ludzki. Ta sytuacja wynika z zapewnienia odpowiedniej dostawy w ciągu doby, co przynosi pozytywne skutki dla działania organizmu. Woda gwarantuje między innymi prawidłową regulację temperatury, utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, a także jest bardzo istotna dla zachowania odpowiedniego stanu skóry. Badania naukowe potwierdzają, że spożywanie odpowiedniej ilości wody pomaga w utrzymaniu prawidłowego napięcia skóry, co z kolei poprawia przepływ krwi w naczyniach kapilarnych i wspiera utrzymanie odpowiedniej perfuzji, elastyczności i tonu skóry. Niedostateczna ilość wody w organizmie może prowadzić do zwiększenia suchości skóry.5. Witaminy o szczególnych właściwościach i ich pochodne
Podejmowanie szczególnej uwagi w odniesieniu do witamin wyróżniających się swoją mocną aktywnością antyoksydacyjną jest niezbędne. Chodzi tutaj o witaminy A, C oraz E, które wywierają znaczący wpływ na odpowiednie funkcjonowanie skóry oraz jej odnawianie. Witamina A nie tylko wpływa na ubarwienie i atrakcyjny wygląd skóry, dodatkowo neutralizuje zabarwienia powstałe wskutek działania promieni słonecznych, stymuluje produkcję kolagenu i elastyny w warstwie głębszej skóry, reguluje prace gruczołów łojowych, przyspiesza procesy gojenia naskórka i błon śluzowych, a także stanowi istotny element w leczeniu trądziku i łuszczycy. Witamina A obecna jest w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz w warzywach i owocach w kolorze czerwonym, żółtym i zielonym (pod postacią beta-karotenu). Witamina E chroni skórę przed oddziaływaniem wolnych rodników, przyspiesza proces jej regeneracji, spowalnia procesy starzenia się skóry oraz zapobiega zbytniejszemu odmładzaniu skóry. Jej źródłem są oleje roślinne, tłuste ryby oraz orzechy. Analogiczne działanie wykazuje również witamina C. Jako silny antyoksydant umniejsza rezultaty działania wolnych rodników. Dostarcza się ją organizmowi wraz z przyjmowaniem warzyw i owoców. Jednakże należy pamiętać, że jest bardzo wrażliwa na oddziaływanie tlenu, temperatury oraz światła, dlatego najwięcej witaminy C będzie zawierać nieprzetworzone warzywa i owoce zebrane w sezonie naturalnego dojrzewania. Badania IŻŻ prowadzone kolejno w latach 2000 oraz 2003 sugerują, że spożycie witamin przez Polaków nie pokrywa się z zalecanymi normami. Bardzo często występują niedobory witamin z grupy B oraz witaminy C. Z kolei stwierdza się nadmierne spożywanie witaminy A i E, szczególnie u kobiet, co może być wynikiem przyjmowania preparatów na poprawę kondycji włosów, skóry i paznokci.6. Substancje mineralne
Poza witaminami, bardzo kluczowe jest odpowiednie dostarczenie makro- i mikroelementów. Stan skóry jest wpływany przez wapń, potas, żelazo, selen, miedź, jod oraz krzem. Wymienione substancje mineralne pomagają w utrzymaniu elastyczności skóry, zapobiegają jej wysuszeniu i łuszczeniu się, łagodzą objawy trądziku i przyspieszają jego wyleczenie oraz korzystnie wpływają na procesy regeneracji skóry i jej naprawy. W diecie powinny być obecne produkty pełnoziarniste, chude mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych oraz orzechy i pestki.7. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe dla prawidłowego funkcjonowania skóry
W warstwie skóry znajdują się ceramidy i fosfolipidy, które wymagają kwasów linolowego i alfa-linolenowego do prawidłowego funkcjonowania. Te kwasy są uzyskiwane przez organizm w wyniku przekształceń NNKT, konkretnie kwasów omega-3 EPA i DHA. Jakie są skutki tych kwasów tłuszczowych na skórę? Odpowiedzią jest to, że zapobiegają one występowaniu i łagodzą stany zapalne oraz podrażnienia, redukując również suchość skóry, która występuje w przypadku keratodermii dłoni i stóp, rybiej łuski, łuszczycy, atopowego zapalenia skóry i trądziku. Mają także pozytywny wpływ na utrzymanie odpowiedniego nawilżenia skóry oraz regulują proces rogowacenia naskórka. Aby zapewnić organizmowi odpowiednią ilość kwasów omega-3, w diecie powinny być obecne orzechy, olej lniany, siemię lniane, pestki dyni oraz tłuste ryby morskie.8. Związki polifenolowe oraz ich pochodne halogenowane
Związki te są również znaczącymi przeciwutleniaczami, które odpowiadają za utrzymanie ścisłej bariery skórnej i jej stan. Neutralizują one działanie wolnych rodników, co spowalnia procesy starzenia się oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie skóry. Polifenole dostarczają również skórze dodatkowej ochrony przed występowaniem przebarwień. Źródłami tych substancji w diecie są herbaty (zielona i czarna) oraz owoce i warzywa o ciemnym i intensywnym zabarwieniu (papryka, buraki, aronia, wiśnie, czarna porzeczka, bez). Im ciemniejszy kolor, tym wyższa zawartość związków polifenolowych.9. Produkty żywnościowe, które wywierają szkodliwy wpływ na stan skóry
Aby znacząco poprawić stan skóry, konieczne jest wyłączenie z diety przetworzonych produktów z dodatkiem konserwantów, sztucznych barwników i wzmacniaczy smaku. Nadmierne spożywanie takich produktów może prowadzić do pogorszenia lub wystąpienia zmian trądzikowych, alergii, uczuleń, wrzodów i nawet stanów zapalnych. Dostarczane są również informacje o korzyściach zdrowotnych, które płyną z kontrolowania spożycia cukrów prostych. Regulacja poziomu cukrów prostych w diecie pomaga w kontroli glikemii, co ułatwia redukcję masy ciała i poprawę ogólnego stanu zdrowia. Ograniczenie ilości cukrów prostych w diecie może także prowadzić do poprawy stanu skóry, ponieważ w skórze znajdują się receptory różnych hormonów. Zaburzenia w ich pracy, które mogą być spowodowane nadmiarem lub niedoborem hormonów, mogą prowadzić do suchości i łuszczenia się skóry, nadmiernego wydzielania sebum, wyprysków i innych zmian skórnych.10. Rośliny lecznicze poprawiające stan skóry
Nie tylko odżywianie ma korzystny wpływ na wygląd i ogólny stan skóry. Aby poprawić jej kondycję, warto również skorzystać z roślin leczniczych. Są one często skuteczniejsze i bezpieczniejsze niż popularne kosmetyki do pielęgnacji. Do roślin leczniczych wpływających na skórę należą: aloes zwyczajny (Aloe vera), arnika górska (Arnica montana), babka lancetowata (Plantago lanceolata), cebula zwyczajna (Allium cepa), drzewo herbaciane (Melaleuca alternifolia), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum), fiołek trójbarwny (Viola tricolor), jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea), dąb czerwony (Quercus rubra), kłącze stopowca (Calendula officinalis), jasnota biała (Melissa officinalis), melisa lekarska (Melissa officinalis), nagietek lekarski (Calendula officinalis), nostrzyk żółty (Nasturtium officinale), oczar wirginijski (Hamamelis virginiana), orzech włoski (Juglans regia), owies zwyczajny (Avena sativa), pączki topoli (Populus nigra), rumianek pospolity (Matricaria chamomilla), skrzyp polny (Equisetum arvense), tasznik pospolity (Thlaspi arvense), wiesiołek dwuletni (Sanguisorba officinalis), żywokost lekarski (Symphytum officinale). Rośliny te najczęściej stosuje się miejscowo na skórę jako okłady lub kompresy, ale można je również wykorzystać w postaci naparów, kąpieli, toników lub olejków. Część z nich (owies, orzechy, rumianek, cebula itp.) w miarę możliwości można uwzględniać w codziennym menu. Substancje zawarte w tych roślinach działają przeciwzapalnie, odkażająco, ściągająco, łagodząco, przyspieszają także gojenie się ran i regenerację. Przed zastosowaniem roślin leczniczych należy skonsultować swój plan z lekarzem prowadzącym lub dermatologiem, aby sprawdzić bezpieczeństwo i możliwe interakcje z przyjmowanymi lekami, a także wykluczyć ewentualne reakcje alergiczne.11. Niezwiązane z żywieniem czynniki wpływające na stan skóry
Istnieje bliski związek między poziomem stresu a stanem skóry. Stres, powodowany czynnikami fizycznymi i psychicznymi, może zakłócać prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Neurotransmitery wydzielane w wyniku stresu mają znaczący wpływ na występowanie chorób dermatologicznych, zwłaszcza tych o podłożu zapalnym. Uważa się, że schorzenia takie jak atopowe zapalenie skóry, łysienie plackowate, pokrzywka, trądzik, łuszczyca czy bielactwo mogą rozwijać się na skutek oddziaływania czynników emocjonalnych na psychikę i nieradzenia sobie z silnym, przewlekłym stresem. Stany stresowe nie tylko przyczyniają się do rozwoju dermatoz, ale także zaostrzają przebieg tych już występujących. W skórze zlokalizowane są receptory hormonów płciowych. Wydzielanie tych hormonów może mieć wpływ na stan skóry, zwłaszcza na twarzy. Zaburzenia w wydzielaniu hormonów mogą objawiać się suchością i zaczerwienieniem skóry. Z czasem może dojść do utraty jędrności skóry i przyspieszenia procesów starzenia. Wysokie spożycie cukrów prostych może prowadzić do zaburzeń metabolicznych i rozregulowania całej gospodarki hormonalnej organizmu. Dym tytoniowy, a konkretnie związki w nim zawarte, wywiera negatywny wpływ na stan skóry. Może powodować problemy z gojeniem się ran, przyspieszenie procesów starzenia, łuszczycę, łuszczycę krostkową dłoni i stóp, nowotwory skóry i błon śluzowych, ropnie mnogie pach, brodawki i chorobę Buergera. Istnieją również podejrzenia, że palenie papierosów może mieć wpływ na rozwój trądziku, wyprysku rąk czy czerniaka złośliwego. Substancje zawarte w dymie tytoniowym mogą powodować znaczne zaostrzenie przebiegu wymienionych schorzeń. Palenie tytoniu może również prowadzić do obniżenia się w organizmie poziomu witamin antyoksydacyjnych, zwłaszcza A, C i E, które chronią skórę przed wolnymi rodnikami i warunkują prawidłową jej regenerację. Styl i sposób żywienia osób z problemami skórnymi powinien być oparty na zaleceniach Instytutu Żywności i Żywienia. Chodzi tu o różnorodną dietę opartą na nieprzetworzonych produktach i z jak największym udziałem świeżych warzyw i owoców. Pomocne w leczeniu lub łagodzeniu objawów mogą okazać się rezygnacja z palenia i zmniejszenie stresu.
