Czy ta forma żywienia jest w ogóle wegetariańską dietą – czy jest zdrowa i przyniesie efekty podczas redukcji wagi?
Spis treści
1. Wegetariańskie diety - różne rodzaje
Nazwa wegetarianizm pochodzi od łacińskich słów: vegetare, vegetabilis oraz vegetator, które oznaczają kolejno: rosnąć, roślinny oraz dający życie. W Polsce, dietę wegetariańską nazywa się często dietą jarską. Osoby żywiące się wegetariańsko stosują filozofię, która mówi o wykluczeniu z diety wszelkich produktów pochodzenia z uboju zwierząt. Dlatego wegetarianie nie spożywają mięsa, ryb, owoców morza oraz wszystkich innych produktów, których wytworzenie wiązało się z pozbawieniem życia istot żywych. Podobnie jak w przypadku innych diet eliminacyjnych, również wegetarianizm ma kilka odmian, które zostały stworzone na podstawie preferencji żywieniowych wegetarian i dzielą się na kilka grup, w zależności od usuniętych grup produktów.2. „Mlekowo-owocowe wegetarianizm"
znany również jako owolaktarianizm. Z powodu wytycznych ta dieta jest uważana za najmniej restrykcyjną formę wegetarianizmu. Polega na eliminacji z jedzenia następujących produktów: mięsa, drób, ryby, owoce morza. Jednakże, pozwala na spożywanie innych produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak jaja, mleko, produkty mleczne i miód. Chociaż jedzenie mlecznych produktów jest akceptowane, to temat ten jest kontrowersyjny. W produktach mlecznych znajduje się bowiem enzym chymozyna, który jest produktem ubocznym zabijania bydła. Dlatego laktoowowegetarianie powinni zwracać szczególną uwagę na czytanie etykiet kupowanych produktów. Jeśli na opakowaniu jest informacja o zawartości chymozyny, nie należy kupować takich produktów. Z powodu dużej różnorodności białek zwierzęcych w diecie laktoowowegetarianina, zrównoważenie diety wydaje się stosunkowo łatwe.3. Mlekowo-wegetarianizm
jest bardziej ograniczający niż laktowo-wegetarianizm, ponieważ dodatkowo wyklucza jaja, które stanowią znakomite źródło białka żywieniowego. Osoby przestrzegające mlekowo-wegetarianizmu powinny pamiętać o tym, by nie spożywać nie tylko jajek ugotowanych lub smażonych, ale również unikać ciast, ciastek, chlebów i deserów zawierających jajka.4. Jajo-wegetarianizm
jest zupełną antytezą laktowegetarianizmu. Pozwala na spożywanie jaj, a zatem bezwzględnie zabrania spożywania mleka i jego przetworów. Ponownie należy również uważać na czytanie etykiet, ponieważ mleko może być ukryte pod różnymi nazwami. Poza trzema najczęściej spotykanymi odmianami wegetarianizmu istnieje wiele innych, znacząco się od siebie różniących. Niektóre z nich mają surowsze zasady niż wymienione powyżej, niektóre pozwalają na większą swobodę podczas dokonywania wyborów żywieniowych.5. Czy dieta wegetariańska jest w ogóle zdrowa – czego szczególnie należy unikać?
Przeciwnicy diety wegetariańskiej twierdzą, że diety oparte na produktach roślinnych nie są zbilansowane i mogą zwiększać ryzyko występowania niedoborów pokarmowych zamiast przynosić korzyści zdrowotne. Do najważniejszych problemów związanych z dietą wegetariańską zalicza się: – niedobory pełnowartościowego białka zwierzęcego, które muszą być zastąpione produktami pochodzenia roślinnego, takimi jak tempeh, tofu, rośliny strączkowe, jaja i niektóre produkty nabiałowe; – niedobory wapnia i żelaza w diecie, które muszą być uzupełniane przez spożywanie produktów takich jak jarmuż, soja, figi, mak, rośliny strączkowe, suszone owoce, szpinak lub produkty roślinne wzbogacone w wapń i żelazo; – niedobory witamin D i B12, które muszą być uzupełniane przez spożywanie produktów wzbogaconych w te witaminy lub suplementacja; – negatywny wpływ pestycydów używanych do ochrony roślin, które mogą być szkodliwe dla zdrowia; – negatywny wpływ substancji antyodżywczych zawartych w roślinach. Przed wprowadzeniem diety wegetariańskiej zaleca się konsultację z dietetykiem lub lekarzem, aby uniknąć ryzyka rozwoju niedoborów pokarmowych.6. Czy dieta wegetariańska jest zdrowa i pomocna w odchudzaniu?
Według niektórych badań, dieta wegetariańska może być bardzo korzystna dla zdrowia, podczas gdy inni są jej przeciwni. Instytut Żywności i Żywienia w Polsce stwierdza jednak, że prawidłowo zbilansowane diety wegetariańskie (laktoowowegetarianizm i laktowegetarianizm) mogą zapewniać korzyści zdrowotne przy zapobieganiu i leczeniu wielu chorób (takich jak otyłość, cukrzyca, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, niektóre nowotwory, stany zapalne, dna moczanowa) szczególnie u osób dorosłych. Dieta wegetariańska może być również stosowana jako metoda pomocna w odchudzaniu, ponieważ zawiera duże ilości błonnika pokarmowego, który zapewnia większe poczucie sytości na dłuższy czas. Ponadto dostarcza dużych ilości przeciwutleniaczy i witamin, które wspomagają prawidłową pracę organizmu. Poprawnie zbilansowana dieta wegetariańska wraz z aktywnością fizyczną może być skutecznym narzędziem w walce z nadwagą. Wielu badaczy na całym świecie wykazało, że osoby stosujące dietę wegetariańską, rzadziej zmagają się z problemami otyłości i nadwagi.7. Pieczone bataty z cielęciną, szpinakiem i mozzarellą
Składniki na 1 porcję: - 1 średniej wielkości batat, - ¼ puszki cielęciny, - 1 ząbek czosnku, - 2 garści szpinaku, - ½ kulki mozzarelli, ok. 50 g, - 50 ml sosu pomidorowego, - oliwa z oliwek, - przyprawy: sól, pieprz, bazylia, kumin, oregano. Umyty batat przekrojony wzdłuż, posmarowany oliwą, lekko nacinany i posypany przyprawami piecze się w piekarniku nagrzanym do 180°C. W międzyczasie przygotowujemy farsz z cielęciny, czosnku, szpinaku i przypraw, który po upieczeniu dodajemy do batata. Batat wypełniony farszem i posypany mozzarellą jeszcze kilka minut piecze się w piekarniku. Można podawać z jogurtem lub sosem tzatziki.8. Składne smoothie z awokado
Składniki na 1 porcję: – 1/2 awokado, – 1 banan, – 150 ml mleka kokosowego, – 2 łyżeczki wiórków kokosowych, – garść szpinaku. Owoce umyjemy, obierzemy z skórki i zmiksujemy na gładką masę z pozostałymi składnikami. Smoothie powinno mieć jedwabistą konsystencję oraz delikatny kokosowy smak. Każda dieta powinna być podejmowana z rozsądkiem i zważaniem na właściwe żywienie. Dieta wegetariańska, jeśli jest odpowiednio zbilansowana i urozmaicona, może przynosić wiele korzyści zdrowotnych, takich jak obniżenie masy ciała, zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia i zredukowanie ryzyka rozwoju cukrzycy. Dlatego warto rozważyć opcję diety wegetariańskiej, która opiera się na produktach pochodzenia roślinnego oraz wybranych produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak jaja i nabiał. Taka dieta jest również w stanie zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na wszystkie składniki odżywcze, w tym białko.