Szukaj

Czy soja może powodować szkody? Przemyślane rozważania

Strona główna Artykuły Czy soja może powodować szkody? Przemyślane rozważania

Czy soja może powodować szkody? Przemyślane rozważania

Czy soja może powodować szkody? To pytanie, które coraz częściej zadają sobie ludzie. Dlaczego? Po pierwsze, usłyszymy o jej pozytywnych wpływach na układ krążenia, wykorzystaniu w walce z pewnymi nowotworami czy jej zaletach dla organizmu kobiety w okresie menopauzy. Jednakże z drugiej strony, soja jest mocnym alergenem, który może wywołać poważne reakcje u niektórych jednostek. Ponadto, soja jako żywność zmodyfikowana genetycznie budzi kontrowersje i obawy dotyczące jej długookresowych skutków na zdrowie. Mężczyźni i osoby chorujące na choroby tarczycy często unikają soi z powodu potencjalnych zagrożeń. Czy naprawdę jest się czego lękać?

Spis treści

1. Związek spożycia soi i płodności mężczyzn

W odniesieniu do spożycia soi i płodności mężczyzn, szczególnie istotne są izoflawony soi. Są one szczególnie ważne w okresie menopauzalnym i mogą mieć pozytywny wpływ na organizm kobiety, aczkolwiek należą do flawonoidów (polifenoli), które są często spotykanymi w roślinach związkami. Wykazują przede wszystkim działanie przeciwutleniające. Przypominają budową żeńskie hormony płciowe - estrogeny, stąd też są często nazywane fitoestrogenami. Jednakże sprawa komplikuje się w przypadku mężczyzn. Istnieją obawy, że spożycie izoflawonów soi może mieć wpływ na obniżenie płodności u mężczyzn i wywoływać u nich objawy ginekomastii. Badania przeprowadzone przez Czupryńską K., Marchlewicz M. i Wiszniewską B. wykazały wpływ fitoestrogenów na płodność i rozwój płciowy szczurów. Należy jednak pamiętać, że wyniki badań na zwierzętach nie można bezpośrednio przenieść na ludzi. Faktem jest, że izoflawony soi działają z receptorami estrogenowymi, jednak odpowiedź ta nie jest zawsze taka sama. Warto zauważyć, że w większości badań, w których mężczyźni spożywali soję w ilości bezpiecznej (1-3 porcje/dzień), nie wykazano jej szkodliwego wpływu na płodność. Natomiast w literaturze można znaleźć dwa przypadki, w których opisano zaburzenia hormonalne oraz objawy ginekomastii u mężczyzn, którzy spożywali izoflawony sojowe w ilości ok. 360 mg/dzień, co daje ok. 3 litrów napoju sojowego na dzień. Taka ilość spożycia soi jest rzadko spotykana nawet w krajach azjatyckich, gdzie jest ona bardzo popularna.

2. Soja: jej oddziaływanie na funkcjonowanie tarczycy

Nieprzyjemną rzeczywistością jest fakt coraz częstszego występowania przypadków chorób tarczycy. Wielu ludzi cierpi z powodu niedoczynności tarczycy lub nadczynności tarczycy. Ale czy spożywanie soi może mieć szkodliwy wpływ na działanie tego kluczowego organu? Odpowiedź, tak jak zawsze, jest złożona. Zawarte w soi izoflawony mogą hamować aktywność tyreoperoksydazy, enzymu tarczycy angażowanego w syntezę jej hormonów. Jednak u osób zdrowych, które nie mają niedoborów składników odżywczych, nie stwierdzono znaczącego związku między spożyciem soi a występowaniem problemów tarczycy. Należy mieć na uwadze, że aby spożycie soi miało negatywny wpływ na funkcję tarczycy, musi być związane z wysokim spożyciem związków antyodżywczych, zespołem zaburzonej wchłanialności, upośledzonym funkcjonowaniem układu odpornościowego, problemami z wątrobą. Warto zauważyć, że osoby z potwierdzonymi dysfunkcjami tarczycy powinny zawsze monitorować poziom hormonów tarczycy, a osoby spożywające soję powinny pamiętać, by zachować przerwę między przyjmowaniem leków a spożywaniem soi, ponieważ soja może zmniejszać wchłanianie leków.

3. Uczulenie na produkty sojowe

Dla osób cierpiących na alergie pokarmowe, istotne jest uświadomienie sobie, że soja oraz jej produkty należą do grupy ośmiu głównych alergenów żywnościowych. Oprócz mleka, jajek, ryb, orzechów, pszenicy lub owoców morza, soja odpowiada za występowanie około 90% reakcji alergicznych. Warto zauważyć, że sojowe alergeny są termostabilne, co oznacza, że mogą być obecne w produktach spożywczych poddanych obróbce cieplnej. Obecnie prowadzone są badania nad procesem produkcyjnym ziaren sojowych, który pozwoli na uzyskanie ziaren hipoalergicznych.
Zródło

Wilk M., Soja źródłem cennych składników odżywczych, „ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość” 2017, 2(111), 16–25.
Czupryńska K., Marchlewicz M., Wiszniewska B., Wpływ ksenoestrogenów na męski układ płciowy, „Postępy Biologii” 2007, 34(2), 317–333.
Kibil I., Gajewska D., Wege. Dieta roślinna w praktyce, Warszawa 2018, 120–121.
Parol D., Czy soja psuję męską gospodarkę hormonalną?, damianparol.com/soja-i-testosteron/ (24.04.2019).
Jędrusek-Golińska A. et al., Wiedza na temat soi, jej przetworów i właściwości alergennych wśród studentów dwóch poznańskich uczelni, „Hygeia Public Health” 2010, 45(2), 177–180.
Wiśniewska K., Soja dla mężczyzn – jeść czy nie jeść?, abc-zywienia-/fakty-i-mity/soja-dla-mezczyzn-----jesc-czy-nie-jesc- (24.04.2019).