Szukaj

Czy produkty mrożone są dobrym wyborem? Analiza składu odżywczego produktów zamrożonych

Strona główna Artykuły Czy produkty mrożone są dobrym wyborem? Analiza składu odżywczego produktów zamrożonych

Czy produkty mrożone są dobrym wyborem? Analiza składu odżywczego produktów zamrożonych

Brak czasu na przygotowanie posiłku od zera, pragnienie spożycia konkretnego produktu poza jego sezonem lub gromadzenie zapasów są tylko kilkoma z powodów, dla których decydujemy się na produkty mrożone. Jednakże wiele osób ma obawy dotyczące tego, jak proces zamrażania wpływa na wartość odżywczą oraz jakość produktu. Czy produkty mrożone faktycznie dostarczają mniej składników odżywczych i czy ich spożycie jest bezpieczne?

Spis treści

1. Jaki jest asortyment oraz dostępność urządzeń chłodniczych do zamrażania żywności?

Urządzenia chłodnicze do zamrażania żywności są popularnymi narzędziami, które wykorzystują niskie temperatury do utrwalenia produktów spożywczych. Zwykle osiągają temperatury od −20°C do −40°C, co spowalnia proces rozkładu żywności przez zamrażanie wody zawartej w nich. Większość produktów spożywczych może być zamrażana, z wyjątkiem produktów o dużej zawartości wody, takich jak ogórki, cytryny, sałaty, arbuzy i melony, ponieważ zamrażanie zmienia ich strukturę, co czyni je mniej atrakcyjnymi po rozmrożeniu. Zaleca się również unikanie zamrażania produktów mlecznych, takich jak twaróg, ser, jogurt i śmietana. Urządzenia chłodnicze do zamrażania są dostępne w warunkach domowych lub w sklepach, oferując różne typy, takie jak zamrażarki do owoców i warzyw, mieszanek owocowo-warzywnych, ryb, owoców morza i gotowych dań, takich jak zupy, pierogi, kluski i dania typu fast food, takie jak pizza i zapiekanki.

2. Straty i zmiany wartości odżywczej produktów mrożonych

Konsumenci często zastanawiają się, czy mrożenie produktów ma wpływ na ich wartość odżywczą. Badania naukowe jednak sugerują, że przechowywanie produktów w niskich temperaturach może prowadzić do pewnych zmian w zawartości witamin i składników mineralnych. Dane odnośnie mięsa i ryb wskazują, że mrożenie nie wpływa na ilość białka i tłuszczu. Obserwuje się jednak ubytek (w granicach około 10-30%) witamin z grupy B. W przypadku ryb, szczególnie tłustych ryb morskich, największym ryzykiem jest utrata wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3. Te straty występują w przypadku dłuższego przechowywania produktów (6-24 miesiące). Z drugiej strony, przy krótszym przechowywaniu (3 miesiące) zawartość kwasów nie ulega zmianie. Wiele badań, które zajmują się wpływem mrożenia na wartość odżywczą produktów, pochodzi z przeszłości i nie uwzględnia możliwych zmian w procesie produkcji i postępu technologicznym. Jednak istnieją także nowsze dane, które wskazują na to, że mrożenie i przechowywanie produktów może prowadzić do zmian w zawartości witamin i składników mineralnych.

3. Skład odżywczy świeżych i zamrożonych owoców oraz warzyw

Ze względu na potencjalne straty składników odżywczych spowodowane zamrażaniem, wiele osób wybiera świeże owoce i warzywa. Często jednak są one kupowane w dużych ilościach na zapas, a następnie przechowywane w chłodziarce. Taka praktyka może przynosić przeciwny skutek – badacze przeprowadzili analizę zmian w zawartości trzech witamin (kwasu foliowego, witaminy C oraz prowitaminy A) w warzywach i owocach świeżych, zamrożonych oraz świeżych, które były przechowywane w chłodziarce przez 5 dni. Wyniki sugerują, że w większości przypadków nie stwierdzono istotnych różnic, jednak gdy już się one pojawiały, to przechowywanie w chłodziarce częściej miało niekorzystny wpływ na zawartość witamin niż zamrażanie (L. Li i wsp. 2017). W związku z tym wydaje się rozważne regularne kupowanie świeżych, sezonowych warzyw i owoców (co 2–3 dni), a większych ilości w formie zamrożonej lub zamrażanie nadmiaru bezpośrednio po zakupie.

4. Zalety jedzenia zamrożonych produktów żywnościowych

Na podstawie przedstawionych danych można zauważyć, że produkty zamrożone mają bardzo zbliżoną wartość odżywczą w porównaniu do produktów świeżych, a ponadto nie ma powodu do obaw o braki w diecie, w której włączymy produkty zamrożone. Wśród innych zalet tych produktów wymienić można: – dostępność poza sezonem: pamiętajmy, że zamrażanie owoców i warzyw ma miejsce w szczycie sezonu, kiedy są one najbardziej dojrzałe; dzięki temu w miesiącach zimowych, gdy w sezonie jest mniej owoców i warzyw, produkty zamrożone takie jak truskawki, borówki, bób i fasolka szparagowa stanowią atrakcyjny dodatek do diety; – cena: produkty zamrożone są zwykle tańsze niż świeże (zwłaszcza poza sezonem), dlatego mogą być dobrym wyborem dla osób z ograniczonym budżetem; – wygoda: produkty zamrożone są dostępne w większości sklepów, a ich asortyment jest dość szeroki, ponadto szybkie w przygotowaniu gotowe mieszanki bądź dania (zupy, warzywa na patelnię czy potrawy z ryżem/makaronem) stanowią dobrą alternatywę dla przekąsek bądź fast foodów, w chwilach gdy czas na przygotowanie posiłku jest ograniczony; – dłuższy termin przydatności: produkty zamrożone można przechowywać przez wiele miesięcy (przy zapewnieniu odpowiednich warunków), dzięki czemu można zadbać o ich zapas na wypadek sytuacji, w których zaistnieje potrzeba szybkiego przygotowania posiłku bądź zabraknie czasu, by udać się do sklepu.

5. Wady mrożonek

W analizie problematyki związanej z produktami mrożonymi, należy również wziąć pod uwagę niektóre zagrożenia związane z ich konsumpcją. W szczególności, należy zauważyć, że niektóre owoce i warzywa (np. truskawki, maliny) po rozmrożeniu tracą swoje pierwotne właściwości i konsystencję z powodu utraty wody. Ponadto, należy zwrócić uwagę na odpowiednią metodę przechowywania produktów mrożonych, aby uniknąć ich degradacji podczas transportu i magazynowania. Na przykład, produkty mrożone powinny być szybko przeniesione do zamrażarki po zakupie, a następnie przechowywane w temperaturze około -18°C, w szczelnie zamkniętych opakowaniach. W ten sposób można zapobiec procesowi rozmrażania i psuciu się produktów.

6. Podsumowanie

Zgodnie z zaleceniami Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, codzienna minimalna konsumpcja owoców i warzyw powinna wynosić przynajmniej 400 gramów. Jednakże, dane Głównego Urzędu Statystycznego wykazują, że mieszkańcy Polski spożywają średnio około 380 gramów owoców i warzyw dziennie, z czego na warzywa przypada nieco poniżej 250 gramów. Jedną z metod zwiększenia tej ilości jest wykorzystywanie produktów zamrożonych, które cechują się dobrą dostępnością i stosunkowo przystępnymi cenami. Przy właściwych warunkach zamrażanie stanowi bezpieczny sposób przechowywania żywności, mimo że może prowadzić do utraty niektórych składników odżywczych i witamin, te straty są minimalne i często porównywalne do tych, które są obserwowane podczas przechowywania w lodówce. Dlatego też zamrożone owoce i warzywa stanowią cenne źródło składników odżywczych, które można łatwo włączyć do codziennego jadłospisu.
Zródło

Berry M. et al., Effects of Freezing on Nutritional and Microbiological Properties of Foods, Frozen Food Science and Technology, pod red. Evans J.A, Hoboken N.J. 2008, 26–50.
Bouzari A., Holstege D., Barrett D.M., Mineral, fiber, and total phenolic retention in eight fruits and vegetables: a comparison of refrigerated and frozen storage, „Journal of Agricultural and Food Chemistry” 2015, 63(3), 951–956.
Bouzari A., Holstege D., Barrett D.M., Vitamin retention in eight fruits and vegetables: a comparison of refrigerated and frozen storage, „Journal of Agricultural and Food Chemistry” 2015, 63(3), 957–962.
Dziekońska M., Mrożonki. Czy warto uwzględniać je w diecie?, ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/mrozonki-czy-warto-uwzgledniac-je-w-diecie/ (26.04.2023).
Główny Urząd Statystyczny, Mały Rocznik Statystyczny Polski, Warszawa 2022, 173–174.
Li L. et al., Selected nutrient analyses of fresh, fresh-stored, and frozen fruits and vegetables, „Journal of Food Composition and Analysis” 2017, 59, 8–17.
Wolnicka K., Talerz zdrowego żywienia, ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/talerz-zdrowego-zywienia/ (26.04.2023).