Pokarm przynoszący ulgę - produkty ulepszające nastrojową kondycję

1. Co oznacza termin comfort food

2. Upodobania dotyczące jedzenia komfortowego

3. Dlaczego żywność ma moc pocieszenia

4. Kiedy pożywienie jest uważane za przytulne

5. Przegląd pojęcia żywności pocieszającej

1. Co oznacza termin comfort food

Terminem comfort food określa się produkty spożywcze, których spożycie poprawia humor, samopoczucie, wywołuje same pozytywne emocje. Zadaniem takich pokarmów jest zapewnienie psychologicznego, w tym szczególnie emocjonalnego, komfortu. Potrawy te niosą za sobą pozytywne skojarzenia. Comfort food mogą być potrawy: – z dzieciństwa, – związane z konkretną osobą, – związane z konkretnym okresem w życiu, – związane z konkretnym miejscem.

2. Upodobania dotyczące jedzenia komfortowego

Członkowie rodziny, takich jak rodzice, dziadkowie lub inni bliscy, oferowali nam konkretne produkty żywnościowe, kiedy czuliśmy się źle, byliśmy chorzy lub przeżywaliśmy smutek jako dzieci. Dlatego każda osoba może mieć zupełnie inne preferencje co do tego, co konsumuje, gdy jest smutna lub zła. W 2000 roku przeprowadzono badanie, w którym uczestniczyło ponad 1000 osób z Ameryki Północnej, aby zbadać produkty spożywcze, które poprawiają nastrój. Badanie pokazało, że najbardziej popularnymi produktami, które wpływały na poprawę nastroju, były: chipsy ziemniaczane (24%), lody (14%), ciasteczka (12%), pizza i makaron (11%), hamburgery wołowe/steki (9%), owoce/warzywa (7%), zupy (4%). Badanie pokazało również znaczące różnice między preferencjami płciowymi. Kobiety częściej uważały, że lody (74%), czekoladę (69%) i ciasteczka (66%) są najbardziej uspokajające. Mężczyźni natomiast uważali, że lody (77%), zupę (73%) i pizzę/makaron (72%) są najbardziej uspokajające (B. Wansink, M. M. Cheney, N. Chan 2003). Co ciekawe, nie tylko płeć wpływa na różnice w wyborze konkretnych produktów żywnościowych. Konkretne sytuacje również odpowiadają za te różnice. Wyniki ankiety internetowej z 2003 roku, w której uczestniczyło 277 osób (196 kobiet i 81 mężczyzn), sugerują, że samotność, depresja i poczucie winy były głównymi czynnikami dla kobiet. Natomiast mężczyźni, którzy uczestniczyli w badaniu, przyznali, że jedzą, aby poprawić nastrój lub nagrodzić się za osiągnięcia. Badanie pokazało również, że produkty żywnościowe o wysokiej zawartości cukru i tłuszczu były bardziej skuteczne w łagodzeniu negatywnych emocji, podczas gdy produkty niskokaloryczne były bardziej skuteczne w zwiększaniu pozytywnych emocji (L. Dubé, J. L. LeBel, J. Lu 2005). Innym czynnikiem, który może wpływać na wybór comfort food, jest wiek. W jednym badaniu zaobserwowano, że: - osoby w wieku 18-34 lat preferowały lody (77%) i ciasteczka (70%), - osoby w wieku 35-54 lat preferowały zupę (68%) i makaron (67%), - osoby w wieku 55 lat i starsze uważały zupę (76%) i tłuczone ziemniaki (74%) za najbardziej komfortowe (B. Wansink, M. M. Cheney, N. Chan 2003).

3. Dlaczego żywność ma moc pocieszenia

Znalezienie wspólnego mianownika dla produktów uważanych za przytulne jest trudne, ponieważ ludzie identyfikują żywność w różny sposób w zależności od sytuacji. Dla każdego komfortowego jedzenia może być coś zupełnie innego. Dlatego trudno wskazać jeden smak, zapach lub teksturę jedzenia, który pasowałby do wszystkich produktów uznawanych za jedzenie dające pocieszenie. Jednak jednym z najważniejszych aspektów żywności jest jej wygląd. Wzrok dominuje nad innymi zmysłami, takimi jak dotyk, węch, smak i słuch. Jednak to nie oznacza, że wygląd żywności decyduje, czy zostanie uznana za jedzenie dające pocieszenie. Dla jedzenia dającego pocieszenie szczególnie ważne są uczucia, które można doświadczyć podczas spożywania produktu, nawet z zamkniętymi oczami. Ważne jest także zauważenie konsystencji produktu. Zauważono, że produkty uznawane za jedzenie dające pocieszenie często mają miękką konsistencję. Wśród szerokiej gamy potraw uznawanych za jedzenie dające pocieszenie często zauważa się dominację smaków słodkich, słonych i umami nad smakami gorzkich i kwaśnych. Jednak nie ma żadnych jednoznacznych dowodów na to, że istnieje jeden uniwersalny profil sensoryczny produktów dających pocieszenie, ale produkty te są zazwyczaj miękkie, gładkie i słodkie lub słone.

4. Kiedy pożywienie jest uważane za przytulne

Negatywne emocje są uważane za istotny czynnik prowadzący do spożywania żywności zapewniającej szczęście. Jedzenie traktowane jest jako metoda na poprawę nastroju i samopoczucia. Kolejnym czynnikiem odpowiadającym za spożycie tych produktów są pozytywne doświadczenia, które są łączone z konkretnymi zapachami, smakami oraz teksturami. Są postrzegane przez organizm jako przesłanka szczęścia. Wśród kluczowych uczuć, które są istotne dla mózgu, są bezpieczeństwo, nagroda oraz więź. Dla każdego człowieka istotne będzie inne uczucie, co w konsekwencji wyjaśnia, dlaczego nie istnieje jeden określony produkt, który jest uważany za żywność pocieszającą. Osoba, która nie jest stresowana, posiada poczucie własnej wartości lub ma zdrowe podejście do żywności, będzie w stanie docenić jakość jedzenia, co jest najważniejszym sposobem interpretacji jej.

5. Przegląd pojęcia żywności pocieszającej

Produkty określane jako żywność pocieszająca mogą być różne dla każdego człowieka. Badania pokazują, że wybory kobiet i mężczyzn w odniesieniu do tych produktów mogą się znacznie różnić, a także występują różnice w preferencjach osób w różnym wieku. Nie zawsze musi ona zawierać cukier, sól, tłuszcz i dużo kalorii, ponieważ każdy człowiek ma indywidualne spojrzenie na swoje produkty pocieszające. Nie ma też określonych cech smakowych, które charakteryzowałyby owe produkty. Żywność jest postrzegana jako pocieszająca, ponieważ kojarzy się z pozytywnymi wspomnieniami, miejscami lub osobami z przeszłości.