Szukaj
Język
Czy utrzymywanie dietetycznie korzystnej diety jest bardziej kosztowne niż tradycyjne odżywianie się
Spis treści
1. Jaki skład ma typowa dieta Polaka?
Kuchnia polska nie słynie z przepisów na zdrowe posiłki. Dominują w niej tłuste, smażone mięsa, obficie spożywane ziemniaki, zasmażana kapusta oraz ciężkie sosy. Tradycyjne dania regionalne, takie jak pierogi, flaki czy galareta, odbiegają od zaleceń dotyczących zdrowej diety. Większość Polaków nadal przestrzega tradycyjnego stylu żywienia, a nadmiar tłuszczu w połączeniu z niewystarczającą aktywnością fizyczną przyczynia się do wzrostu liczby chorych na otyłość.2. Najbardziej powszechne błędy żywieniowe Polaków
Przyjmowanie nadmiernych ilości cukru - badania CBOS wykazały, że co czwarty Pole regularnie spożywa słodycze i ciasta, a co dziesiąty używa napojów słodzonych takich jak coca-cola lub oranżada. Dane z 2019 roku pokazały, że miesięczne spożycie cukru wynosiło 0,94 kg na osobę (D. Wolańska-Buzalska, ncez. pzh. gov. pl/). Jest to niemal cały opakowanie! Nadmierne dostarczanie soli - obecnie sól jest dodawana do większości gotowych produktów spożywczych dostępnych w sklepach, przypraw, sosów, pieczywa i przekąsek. Norma dotycząca spożycia soli wynosi do 5 g dziennie (płaska łyżeczka). Według analizy Instytutu Żywności i Żywienia dzienne spożycie soli wśród Polaków wynosi około 11,5 g na osobę (D. Wolańska-Buzalska, ncez. pzh. gov. pl/). Jest to wartość dwukrotnie wyższa niż zalecana. Nadmiar soli w diecie może prowadzić do wystąpienia chorób układu krążenia lub kamicy nerkowej. Zbyt wysokie spożycie tłuszczu i mięsa - w diecie Polaków dominują tłuszcze zwierzęce, których spożycie powinno być ograniczone. Smażenie na głębokim oleju i spożywanie dużych ilości czerwonego mięsa jest normą w polskich domach. Nadmiar tłuszczów nasyconych w diecie nie jest korzystny dla zdrowia, szczególnie dla serca i naczyń krwionośnych. Niska podaż witamin i składników mineralnych - najczęściej niedoborowymi składnikami u Polaków są witamina D, wapń, żelazo i kwas foliowy. Niedostateczne spożycie mleka i produktów mlecznych, świeżych warzyw i owoców oraz błonnika pokarmowego determinuje problemy zdrowotne. Dodatkowo większość Polaków nie pamięta o suplementacji witaminy D, a ekspozycja na słońce jest niewystarczająca.3. Podstawy zdrowego żywienia
Poprawna dieta jest podstawowym elementem utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia. Warzywa i owoce powinny stanowić fundament każdego posiłku ze względu na ich zawartość witamin, składników mineralnych i błonnika. Zdrowe żywienie polega na umiejętności dokonywania odpowiednich wyborów żywieniowych opartych na świadomości konsumenta dotyczącej roli i zastosowania wszystkich składników diety. Podstawowe zasady zdrowego żywienia, ustalone przez Światową Organizację Zdrowia, obejmują następujące: – regularne spożywanie posiłków co 3–4 godziny, zalecana liczba posiłków w ciągu dnia to 4–5; – częste spożywanie warzyw i owoców, z uwzględnieniem proporcji ¾ warzywa i ¼ owoców; – spożywanie produktów zbożowych, najlepiej pełnoziarnistych; – spożywanie minimum 2 szklanek produktów mlecznych (mleko, jogurty, sery), będące źródłem wapnia i witamin; – ograniczenie spożycia czerwonego mięsa i zastąpienie go rybami, drobiem czy nasionami roślin strączkowych; – zamiana tłuszczów zwierzęcych na oleje roślinne; – ograniczenie spożycia cukru oraz słodyczy; – ograniczenie spożycia soli do 5 g/dzień, zastąpienie jej przyprawami ziołowymi; – odpowiednie spożycie wody, minimum 1,5 l/dzień; – ograniczenie spożycia alkoholu (M. Jarosz, ncez.pzh.gov.pl).4. Sprawdzanie cen w sklepach
Najskuteczniejszy i najbardziej wiarygodny sposób porównywania kosztów zwyczajnych i zdrowotnych diet polega na przeglądzie cen produktów żywnościowych. W poniższej tabeli przedstawione są ceny popularnych produktów spożywczych z konkretnych grup. Analiza oparta jest na cenach żywności w najczęściej odwiedzanych supermarketach. Produkty z pośredniego zakresu cenowego. Różnice w cenach są zwykle spowodowane jakością produktów. Gotowe do spożycia produkty, takie jak szybkie zupy, są produkowane seryjnie przy użyciu dodatków do żywności, przez co ich cena jest znacznie niższa niż gotowanych na świeżo sałatek z naturalnych produktów. Dodatkowo, zdrową żywność często importuje się z innych krajów (np. Orzechy czy oliwa), co generuje dodatkowe koszty, takie jak np. transport.5. Analiza kosztów w lokalach gastronomicznych
Koszty posiłków odgrywają kluczową rolę w zachowaniach klientów. Restauracje typu fast food cieszą się od dawna dużą popularnością, dzięki oferowaniu obfitych porcji po stosunkowo niskich cenach. Niestety, ten trend nie wpływa pozytywnie na wybory żywieniowe. Jedzenie nie ogranicza się tylko do spożywania pożywienia, ale także dotyczy tradycji i zwyczajów. Spotkania z bliskimi często odbywają się w lokalach gastronomicznych. Warto zatem rozważyć, jakie są koszty posiłków typu fast food, a jakie zdrowszych dań. Standardowy zestaw składający się z burgera, frytek i napoju w popularnych sieciach kosztuje mniej niż 25 zł, natomiast w dobrym lokalu za taki sam zestaw trzeba zapłacić już ok. 40–50 zł. W tym przypadku koszt jest bezpośrednio związany z jakością dania. Kolejnym przykładem są koszty zup. W większości lokali najpopularniejszą jest rosół – w 90% przypadków jego koszt jest znacznie niższy niż np. zupy krem z warzyw. Różnicę można zauważyć również w przypadku pizzy. Lokale serwujące ją na grubym cieście, z tłustymi serami i dodatkami zazwyczaj prezentują niższe koszty niż miejsca przygotowujące pizzę na cienkim, delikatnym cieście z dodatkiem mozzarelli. Związane jest to m. in. z zapewnieniem najwyższej jakości produktów, które często muszą być eksportowane z Włoch.6. Czy istnieje możliwość obniżenia wydatków związanych z odżywianiem zdrowym?
Jak można zauważyć, ceny zdrowszych produktów żywnościowych w sklepach i lokalach gastronomicznych są zazwyczaj nieco wyższe. Jednak nie jest to ostateczna decyzja. Aby spożywać zdrowszą żywność przy ograniczonym budżecie, warto zastosować kilka pożytecznych wskazówek.7. Oparcie się na produktach sezonowych
Dopasuj swoje posiłki do pór roku. Warzywa i owoce są znacznie tańsze w ich sezonie, więc zamiast kupować truskawki zimą, lepiej wybrać pomarańcze lub brzoskwinie, a jesienią przygotować krem z dyni zamiast z pomidorów.8. Wycena przyszłych zakupów dla oszczędności czasu i środków finansowych
Przewidywanie przyszłych zakupów pomaga w oszczędzaniu czasu i pieniędzy.9. Wykorzystaj schowek na mrożone produkty
Istnieje nieporozumienie, że zamrażanie owoców lub warzyw sprawia, że stają się mniej pożywne. Jednakże, proces zamrażania nie ma znaczącego wpływu na zawartość witamin i składników odżywczych w żywności. Jeżeli posiadasz nadmiar malin w sezonie letnim, możesz je zamrozić i przechować na czas zimowy.10. Utwórz swój mały własny ogród
Jeśli to jest wykonalne, staraj się uprawiać maksymalną ilość roślin samodzielnie. Kilka doniczek z zielonymi ziołami zapewni Ci ciągły dostęp do zdrowej dodatkowej przyprawy. Jeśli masz do dyspozycji większą przestrzeń, zasadź w ogrodzie kilka warzyw lub owoców - dzięki temu będziesz miał zawsze świeży produkt w pobliżu.11. Streszczenie
Czy zdrowe żywienie jest faktycznie bardziej kosztowne niż żywienie tradycyjne? Zależy to od oceny. Na podstawie samej ceny można to potwierdzić, jednak warto także wziąć pod uwagę jakość i wartość odżywczą żywności. Zdrowie stanowi jeden z najważniejszych elementów naszego życia i wymaga uwagi, a zdrowa dieta jest jednym z kroków prowadzących do powodzenia.
